.
.
FATURA ENVANTERİ NEDİR?
.
.
.
.
Ticari hayatımızda faturanın önemini inkar etmek olanaksız. Öyle ki fatura aslında senet çek ve birçok kıymetli evrakdan dahada kıymetlidir.
Peki bu belgeye firmalar özellikle bir çok şubesi olan müesseselerin gereken önemi verdiklerini söyleyebilirmiyiz. Aslında pekde söylemek mümkün değildir.
Firmaların ister kullanılmış olsun ister boş müteakkip yapraklı veya sürekli form bilgisayarlı faturalarının takibini pek yaptıgı söylenemez.
Bazen istemdışı taşınma yer degiştirme firma içi yoğunluk gibi nedenlerle kaybolan faturalar bazen ise kötü amaçlı kullanılmak istenmesi nedeniyle kaybolan faturalar (Örneğin nakliyecilik işi ile iştigal eden kamyoncunun aracında muhafaza ettiği ciltin yükleme boşaltma sırasında sahte fatura kullanımı nedeniyle çalınması gibi)
Ancak işin aslında en sıkıntılı noktasıda burada başlar.Kaybolan bu kullanıma devam edilen ciltler veya boş ciltler nedeniyle kötü amaçlı kullanım nedeniyle başınız maliye ile derde girecektir.Hatta incelemeye sevk edileceksinizdir.
İncelemeye sevk tek başına yarattığı zaman kaybı ve ispat güçlüğü yanında, bu faturaların şu veya bu şekilde sizin bilginiz dışında kullanılması riski yanında, oldukça küçük riskler oluşturmaktadır.
Bu durumun tespiti halinde, bunun ilk etapta hesabını verecek olan işletmenin kanuni temsilcileri, yani yönetim kurulu üyeleri veya limited şirketlerde şirketin müdür ortaklarıdır, şahıs işletmelerinde ise kaçınılmaz olarak defter sahibi.
Sahte belge (naylon fatura), Vergi Usul Kanunu’nun 359 uncu maddesinin (b) bendinin bir nolu fıkrasının parantez içi hükmünde; “gerçek bir muamele veya durum olmadığı halde bunlar varmış gibi düzenlenen belge” olarak tanımlanmıştır.
Bu tanımlamaya göre; bir mal teslimi veya hizmet ifası söz konusu olmadığı halde, sanki mal teslimi veya hizmet ifası varmış gibi düzenlenen belge sahte belgedir. Yani, gerçek bir işlem ve durum olmadığı halde gerçekmiş gibi düzenlenen fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ve benzeri belgeler sahte belgelerdir. Aynı şekilde belge düzenleme yetkisi bulunmayan kişiler tarafından düzenlenen veya başkası adına bastırılıp kullanılan belgeler de sahte belgedir.
.
Vergi Usul Kanunu'nun 344 üncü maddesine göre; sahte belge düzenlemek suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verilmesi halinde üç kat vergi ziyaı cezası kesilmektedir. Vergi ziyaı cezası dışında, Vergi Usul Kanunu'nun 359 uncu maddesinin (b) bendi gereğince üç yıldan beş yıla kadar ağır hapis cezası ile cezalandırılır.
.
Vergi ziyaı; Vergi Usul Kanunu'nun 341 üncü maddesinde “mükellefin veya sorumlunun vergilendirme ile ilgili ödevlerini zamanında yerine getirmemesi veya eksik yerine getirmesi yüzünden verginin zamanında tahakkuk ettirilmemesi veya eksik tahakkuk ettirilmesi” şeklinde tarif edilmiştir.
.
Ayrıca naylon fatura (sahte belge) düzenlemek ve kullanmak fiili, Vergi Usul Kanunu'nun 359 uncu maddesinde açıklandığı üzere; “kaçakçılık suçunun konusunu” oluşturmaktadır.
Görüldüğü üzere bu çok büyük bir sorun ve cezasıda bir o kadar büyük hatta vergi vecezası dışında ağır hapis cezasına kadar götürebilecek zorlu bir süreçtir.
Vergi Usul Kanununun Faturanın nizamı başlıklı 231.Maddesinin 1.Fıkrasında Faturalar sıra numarası dahilinde teselsül ettirilir. Aynı müessesenin muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlamak üzere ayrı ayrı fatura kullanıldığı takdirde bu faturaları şube ve kısımlarına göre şube veya kısmın isimlerinin yazılması veya özel işaretle seri tefriki yapılması mecburidir hükümleri bulunuyor.
Bu hükümlerden anlaşılacağı üzere,
Bir firmanın muhtelif şube ve kısımlarında her biri aynı numara ile başlayan ayrı ayrı faturaların kullanılması halinde bu faturaların kullanıldıkları şube ve kısımların isimlerinin yazılması veya özel bir işaretle kullanılacak faturalarda seri tefriki yapılması gerekmektedir. Yani bir firma İstanbul şubesinde ve İzmir şubesinde aynı numara ile başlayan fatura kullanmak istiyorsa bu faturaların kullanıldıkları şubeleri belirtmesi ve dolayısıyla serilerde tefrik yapması gerekmektedir.
Şube dışında tek merkezden yürütülen işler nedeniyle yapılacak envanter;
.
-Bastırılan faturaların sayısı (Zaten matbaa bilgi formunun bir sureti sizde kalacağı için tespiti çokta zor olmaz) ,
-Numaraları,
-Kullanılanlar,
-İptal edilenler,
-Boş faturalar belirtilmelidir.
Merkez ve şube olarak çalışan firmalarda fatura envanteri konusunda dikkat edilmesi gereken noktalar;
.
- Faturaların ilgili bulundukları şubeler tarafından kullanılmasına, diğer bir anlatımla merkez tarafından gönderilen faturaların doğru şubelere gönderilmesi gelmektedir.
- Faturaların kullanıldıktan sonra Vergi Kanunlarımıza göre 5 yıllık bir süre içinde saklanmasına dikkat edilmelidir ancak fatura kullanılmış cilt dahi olsa işi terk sırasında gerekli olduğundan 5 yıllık süre gözetilmeksizin mutlaka ömürlük saklanmalıdır,
- Faturaların şubeler tarafından kanunlarda belirtildiği şekilde kullanılıp kullanılmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir. Kanunlarımıza göre faturaların sıra numarasına göre teselsül ettirilmesi gerekmektedir.
- Kullanılan veya kullanılmaya hazır koçanlardaki faturalarda eksik bulunmaması gerekmektedir. Eksiklik halinde hemen gereken uyarının yapılması ve Vergi Dairesine bilgi verilmesi gerekmektedir.
- Kullanılan faturalarda iptal durumu olmuş ise bu faturanın bütün nüshaları ile koçanda muhafaza edilmesi gerekmektedir.
İşi devralırken ve devrederken de bu envanterin yapılmasına özen gösterin.
Böylece doğabilecek çok büyük sorunlardan başta alacağınız küçük tedbirler ile korunun...
Yıldırım ERCAN
http://www.huseyinust.com/
