.
.
TAHSİS İŞLEMLERİNDE MALULLÜK SİGORTASI (Yazı Dizisi -1)
.
.
.
Dört gün boyunca siz okurlarımıza faydalı olmasını ümit ederek Malullük Sigortasını işleyeceğiz.
Bu konuda detaylı olarak ele alınmış olan yazı dizimiz de 5510 sayılı Kanunun Malullük ile ilgili maddeleri işlenecektir.
Sağlık ve Sevk İşlemleri ile başlayan dizimiz,maaş bağlanma esasları ile sona erecektir.
Okurlardan sıklıkça gelen soruların başında malullük sigortası ile nasıl maaş bağlanır sorusu ile karşı karşıya kalıyoruz.
Aslında Kurum kayıtlarına baktığımızda malullük ile emekli olma rakamlarının yüksek olmadığını görürüz.
Bunun nedeni malullük şartı ile emekli olmak oldukça zordur.
Malullük şartları öncelikle işe girmeden önce sağlam olacaksınız,vücutta meydana gelen arızalar çalışma yaşamı içinde oluşacaktır.
.
Bu vücut arızaları da genel de aşağıdaki seçeneklerle oluşabilir:
a)İş Kazası,
b)Meslek Hastalığı,
hallerinde oluşabiliyor.
Bu durumda 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Kurum sağlık kurullarına, Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca düzenlenecek raporlardaki teşhis ve bu teşhise dayanak teşkil eden belgeler incelenmek suretiyle, sigortalı sayılanlara çalışma gücü ve meslekte kazanma gücü kayıp oranlarını belirleme görevi verilmiştir.
Kurum Sağlık Kurulu Bulunan İllerimiz Şunlardır:
5510 sayılı Kanunun 4. -1(a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılarının çalışma gücü kaybı (maluliyet) değerlendirmelerinin yerine getirilebilmesi için İstanbul, İzmir, Antalya, Adana, Kocaeli, Bursa, Konya, Kayseri, Samsun ,Ankara, Eskişehir, Trabzon ve Gaziantep illerinde de Kurum sağlık kurulları oluşturulmuştur.
Tüm işlemeler bitirildiğinde değerlendirme amacıyla Maluliyet dosyaları Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezine gönderilerek karara bağlanacaktır.
Maluliyette Tespit İşlemleri:
5510 sayılı Kanunun 4-1(a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalıların malul oldukları iddiası ile müracaatları üzerine, sosyal sigortalar yönünden istenilen şartlara haiz olanlar, öncelikle illerinde bulunan Sağlık Bakanlığı Eğitim ve Araştırma Hastanelerine, bulunmaması halinde Devlet Üniversitesi Hastanelerine, Üniversite Hastanesi de bulunmuyor ise Türk Silahlı Kuvvetlerine bağlı Asker Hastanelerine, bunun da bulunmaması halinde il veya ilçelerinde bulunan tam teşekküllü Sağlık Bakanlığı Devlet Hastanelerine sevk edilecekler. Ancak, sigortalılarının herhangi bir Devlet Hastanesi veya Devlet Üniversite Hastanesinde;
a) Yoğun bakımda ise,
b) Yatmakta olduğu hastaneden başka bir hastaneye nakli hayati risk taşıyor ise,
Sosyal güvenlik il müdürlüklerince yada sosyal güvenlik merkezlerince yoğun bakımda veya yatmakta olduğu hastanelere sevk edilerek ve Kurum sağlık kurullarınca raporları değerlendirmeye alınacaktır.
Kurum Sağlık Kuruluna Sevk Edilenlerin Dosyalarında Bulunması Gereken Evraklar Nelerdir?
a) Maluliyet talebini içeren dilekçe,
b) Maluliyet değerlendirmesinde esas alınacak ilk işe giriş tarihini gösterir belge,
c) İlk işe giriş sağlık raporu (bulunmadığı durumlarda ise bu raporun olmadığına dair sigortalı beyanı bulunacak ),
d) Erkek sigortalıların sevk ve terhis tarihlerini gösteren askerlik terhis belgesi, askerlikten muaf tutulmuş ise bununla ilgili ayrıntılı muayene bulgularını içeren askerlik sakat raporu,
e) Sigortalının maluliyetine sebep olduğu ileri sürülen hastalığı ile ilgili daha önce başvurulan sağlık kuruluşlarından temin edilen/edilecek rapor, tıbbi belge ve epikrizler,
f) Sigortalı hakkında daha önce verilmiş bir maluliyet kararı mevcut ise buna dair karar ile dayanağı rapor ve belgeler,
g) Sevk sonucu usulüne uygun olarak düzenlenmiş sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgeler.
Maluliyete Esas İlk İşe Giriş Tarihinin Tespiti:
Yurtiçi Çalışanlar da Tespit:
5510 sayılı Kanunun 41. maddesine göre yapılan hizmet borçlanmalarında, Kurum sağlık kurullarınca sigortalının Kanunun 25. maddesine göre malullük durumu incelenirken, söz konusu borçlanmalar dikkate alınarak tespit edilen sigortalılık başlangıç tarihi yerine, sigortalı adına ilk defa malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilen tarih esas alınacak ve Kurum sağlık kurullarına sigortalılık başlangıç tarihi olarak bu tarih bildirilecektir.
Yurtdışı Borçlanmalarında Tespit:
Yurtdışı borçlanmasından sonra malullük aylığı bağlanması talebinde bulunan sigortalıların Kurum sağlık kurullarınca 5510 sayılı Kanunun 25. maddesine göre ilk defa çalışmaya başladığı tarihte malullük durumu incelenirken;
a) Türkiye'de çalışması bulunmayanların sigortalılık süresinin başlangıç tarihi borcun en son ödendiği tarihten borçlanılan toplam gün sayısı kadar geriye götürülerek belirlenen,
b) Türkiye'de çalışması bulunanlardan Türkiye'deki sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise sigortalılığın başlangıç tarihi borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülerek bulunan,
tarih, ülkemizde ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilecek ve maluliyete esas tıbbi belgelerin sağlık kurullarına gönderilmesi sırasında ilk işe giriş tarihi olarak bildirilecektir.
Çalışma Gücü Tespit İşlemleri:
1. Kanunun 25. maddesi gereğince yapılan değerlendirme sonucunda, SGK sağlık kurullarınca haklarında “çalışma gücünün en az % 60’ını kaybettiği anlaşılmış ise de; sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı iş yerine maluliyetini gerektirecek düzeydeki bu hastalığı veya arızası ile girdiği tespit edildiğinden söz konusu maddenin ikinci fıkrasına göre malullük aylığından yararlanamayacağı” kararı verilen 4/1(b) kapsamındaki sigortalılar hakkında bu Kanuna göre yaşlılık sigortasından işlem yapılması halinde, aynı Kanunun 28. maddesinin dördüncü fıkrasına göre oran tespiti istenilmeyecektir.
2. “Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı işyerine maluliyetini gerektirecek derecede hastalık veya arızası ile girdiği tespit edilen” 4/1(b) kapsamındaki sigortalıların yeniden Kanunun 28. maddesinin dördüncü fıkrasına göre talepte bulunmaları halinde, öncelikle Kanunun 25. maddesine göre maluliyet değerlendirmesi yapılacaktır. Buna göre, “çalışma gücünün en az % 60’ını kaybettiği anlaşılan, ancak sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı işyerine maluliyetini gerektirecek derecede hastalık veya arızası ile girmesi nedeniyle malullük aylığından yararlanamayacağı” kararı verilen sigortalılar hakkında yaşlılık sigortası kapsamındaki işlemlerde, Kanunun 28. maddesinin dördüncü fıkrasına göre oran tespiti istenilmeyecektir.
3. Kanunun 28. maddesinin beşinci fıkrasına göre talepte bulunan 4/1(b) kapsamındaki sigortalıların, aynı fıkrada belirtilen sigortalılık şartlarına haiz olmaları şartıyla dosyaları yaşlılık aylığı bağlanmasına esas çalışma gücü kaybı oranı tespiti için Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne (Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi) gönderilecektir.
4. Kanunun geçici 10. maddesinin birinci fıkrasına göre; 4/1(a) kapsamında olup bu Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlar hakkında “ilk defa çalışmaya başladığı tarihte 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun mülga 53. maddesine göre malul sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özrü bulunduğuna ve bu nedenle malullük aylığından yararlanamayacağına” karar verilmesi halinde, Kanunun 28. maddesinin dördüncü fıkrası uygulanmaz.
5. Kanunun geçici 10. maddesinin ikinci fıkrasına göre; 4/1(a) kapsamında olup 5510 sayılı Kanunun yürürlük tarihinden önce sigortalı olanlardan, bu Kanunun yürürlük tarihinden önce veya sonra sakatlığı nedeniyle vergi indiriminden yararlanmaya hak kazanmış durumda olan sigortalılar hakkında Kanunun 28. maddesinin beşinci fıkrası uygulanmaz.
6. Kanunun 28. maddesine 17.04.2008 tarihli ve 5754 sayılı Kanunun 16. maddesi ile eklenen sekizinci fıkraya göre, kadın sigortalıların, başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul çocuklarına ilişkin sağlık kurulu raporları, değerlendirilmek üzere Ankara Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne (Kocatepe Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi) gönderilecektir. Kanunun yürürlük tarihi dikkate alınarak, çocuğun hangi tarih itibariyle başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olduğunun tespit edilmesi isteniyor ise, bu tarihin üst yazıda (öncelikle kadın sigortalının işe giriş tarihi ile çocuğun doğum tarihi) belirtilmesi gerekmektedir.
Dip Not:
5510 sayılı Kanunun 28.Maddesinin dördüncü fıkrası:
Sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce 25 inci maddenin ikinci fıkrasına göre malûl sayılmayı gerektirecek derecede hastalık veya özürü bulunan ve bu nedenle malûllük aylığından yararlanamayan sigortalılara, en az onbeş yıldan beri sigortalı bulunmak ve en az 3960 gün malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla yaşlılık aylığı bağlanır.
5510 sayılı Kanunun 28.Maddesinin beşinci fıkrası:
Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, Kurum Sağlık Kurulunca çalışma gücündeki kayıp oranının;
a) % 50 ilâ % 59 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 16 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4320 gün,
b) b) % 40 ilâ % 49 arasında olduğu anlaşılan sigortalılar, en az 18 yıldan beri sigortalı olmaları ve 4680 gün,
malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olmak şartıyla ikinci fıkranın (a) bendindeki yaş şartları aranmaksızın yaşlılık aylığına hak kazanırlar. Bunlar 94 üncü madde hükümlerine göre kontrol muayenesine tâbi tutulabilirler.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com
