Kıdem tazminat fonu kurulsa bile kazanılmış haklar korunur
Soru: 1976 doğumluyum. 1993’te SSK’lı oldum. 15 yıl sigorta ve 3600 gün prim ödedim. Emekli olmak için 20 yıl ve 50 yaşı doldurmam gerekiyor. Eğer kıdem tazminatları için yasa çıkarsa, 15 yılı ve 3600 gün doldurduğum için tazminatımı yine de alarak işten çıkabilir miyim? Yoksa alamam mı? Yasa bu yönüyle beni de etkiler mi? 1 çocuğum var. İkinci çocuğuma da 6 aylık hamileyim. Tazminatımı alıp çıkarsam, geriye kalan iki yıllık süremi doğuma saydırabilir miyim? Dilek YILDIZ
Cevap: Kıdem tazminatının kaldırılması değil, işsizlik sigortası gibi kurulacak bir fona devredilmesi gündemde. Ancak bu yasanın Ekim ayında çıkması olası değil. Çünkü, işçi ve işveren kesimlerinin yasa üstünde anlaşma sağlamaları gerekiyor. Bu da kısa sürede olacak bir iş değil.
Yasa çıkarıldığında normalde kazanılmış hakların korunması gerekir. Dolayısıyla sizin gibi kıdem tazminatı alarak işinden ayrılma hakkı olanların bu hakkı kullanabilmeleri, genel hukuk kuralıdır. Yasa aksi yönde çıkarsa, yani kazanılmış haklar çalışanların elinden alınırsa, Anayasa Mahkemesi’nce iptal edilmesi ihtimal dahilindedir. Kıdem tazminatınızı alıp işinizden ayrılmanız halinde, 5675 gün prim ödemeniz varsa, bundan sonra çalışmasanız dahi, 2026’da 50 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Prim eksiğiniz varsa ikinci doğumunuzdan sonraki iki yılda sigortalı çalışmazsanız doğum borçlanması yaparak 720 gün kazanabilirsiniz. Birinci doğumunuzun tarihini bildirmemişsiniz. Birinci doğumunuzu sigorta başlangıç tarihinden sonra yapmışsanız, doğum sonrasındaki iki yıllık sürede sigortalı çalışmadığınız günleri borçlanarak prim sayınızı artırabilirsiniz.
3600 günle 58 yaşı doldurmanız gerek
Soru: 18 Kasım 1976 doğumluyum. 15 Haziran 1996’da SSK’lı oldum. Ne zaman emekli olabilirim? Bir çocuğum var. Doğum borçlanmam kaç güne tekabül eder? Babam 1994’te sigorta girişi yaptırmış. Fakat kayıtlarda görünmüyor. Ne yapabilirim? 3500 günle emekli olunuyor mu? Melike ÇEVİKEL
Cevap: 1994’teki girişinde ya çalışma günleriniz kuruma bildirilmemiştir ya da bildirilmiş olmasına karşın bir hata veya yanlışlıktan dolayı dosyanıza işlenmemiştir. 1994’te çalıştığınız işyerinden çalışmalarınızın bildirilip bildirilmediğini kontrol edin. Bildirilmişse bordroların birer örneğini alarak kuruma yazılı olarak başvurup, yanlışlığın düzeltilmesini talep edin. Çalışmanız kuruma bildirilmemişse, girişinizin bildirilmiş olması şartıyla, iş mahkemesine hizmet tespit davası açarak, çalışmanızı belge veya şahitlerle ispatladığınızda günlerinizi kazanabilirsiniz. 15 Haziran 1996 başlangıcınıza göre; emekli olmak için 20 yıl sigorta, 5900 gün prim ve 53 yaş şartlarına tabisiniz. 5900 gün prim ödemeniz şartıyla, 18 Kasım 2029’da emekli olabilirsiniz. 3500 günle değil, 3600 günle emekli olmanız da mümkün. 3600 günle emekli olmak için 18 Kasım 2034 tarihini beklemeniz gerekiyor. Sigorta başlangıç tarihinden sonra doğum yapmış, doğum tarihinden sonraki iki yıl süresince sigortalı çalışmamışsanız borçlanarak 720 gün kazanabilirsiniz.
Tazminat alarak ayrılabilirsiniz emeklilik için 50 yaşın dolmasını bekleyeceksiniz
Soru: 10 Mayıs 1968 doğumluyum. 1 Kasım 1987’de SSK’lı oldum. 1988’de askere gittim. 5450 gün primim var. Ne zaman emekli olurum? 1 Mart 2007’den beri bu işyerinde çalışıyorum. Emekli olmadan şu andaki işyerimden ayrılsam, tazminat alabilir miyim? Mustafa KAAN
Cevap: 25 yıl sigorta, 5375 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 10 Mayıs 2018’de emekli olabilirsiniz. 15 yıl sigorta ve 3600 günden fazla prim ödemeniz olduğundan, işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken, bulunduğunuz yerdeki sosyal güvenlik il veya merkez müdürlüğünden alacağınız ‘kıdem tazminatı alabilir’ yazısını işverene ibraz etmekten ibarettir.
48 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz
Soru: 15 Aralık 1965 doğumluyum. 18 Temmuz 1984’te SSK’lı oldum. Ne zaman emekli olabilirim? Cabir ŞAHİN Cevap: 25 yıl sigorta, 5225 gün prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. 5225 gün prim ödemiş olmanız şartıyla, 15 Aralık 2013’te emekli olabilirsiniz.
Emekli olabileceğiniz tarih 16 Ocak 2015
Soru: 16 Ocak 1967 doğumluyum. 1 Aralık 1983’te SSK’lı oldum. 6200 gün prim ödedim. 15 Ekim 2002’den beri Bağ-Kur’a prim ödüyorum. Ne zaman emekli olurum? Celal MEMİŞOĞLU Cevap: Bağ-Kur’da 25 yıl prim ve 48 yaş şartlarına tabisiniz. Prim ödemeniz yeterli olduğundan, 16 Ocak 2015’te emekli olabilirsiniz.
Primi 5000 güne tamamlamalısınız
Soru: 22 Temmuz 1955 doğumluyum. 1979’da SSK’ya 40 gün prim ödedim. Eylül 2001 ile Eylül 2008 arası Bağ-Kur’a prim ödedim. Eylül 2008’den beri SSK’lı olarak çalışıyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Ayrıca 1975’te 20 ay askerlik yaptım. Askerliğimi borçlanmama gerek var mı? Mehmet Ali SİNAN
Cevap: SSK’da 25 yıl sigorta, 5000 gün prim ve 45 yaş şartlarına tabisiniz. Askerliğinizi borçlandıktan sonra, sigortalı çalışmanızla ayrıca 730 gün daha prim ödeyerek, priminizi 5000 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Prim yeterli 51 yaşı dolduracağınız tarihte emekli aylığı bağlatabilirsiniz
Soru: 1 Mart 1970 doğumluyum. 1 Temmuz 1988’de Bağ-Kur’lu oldum. 10 yıl, 2 ay prim ödedim. 6 Kasım 2000’de SSK’lı oldum. 2460 gün prim ödedim. Ne zaman emekli olabilirim? ADNAN
Cevap: SSK’da 25 yıl sigorta, 5450 gün prim ve 51 yaş şartlarına tabisiniz. Priminiz yeterli olduğundan bundan sonra prim ödemeseniz de 1 Mart 2021’de emekli olabilirsiniz.
Ekrem Sarısu
