Yazar Kasa Fişi Yerine Her Satışa Fatura Kesilebilir mi?
Soru:
Bir firma var ve genelde satışları toptan ancak perakende olarak da satışları yapıyor, daha açık mobilya firması ve genelde satışlar 1.000 TL üstü. Ancak tabi 100 TL veya 80 TL'lik bile parakende satışları olabiliyor. Bu firma yazarkasa almamış ve yaklaşık 8 yıldır böyle çalışıyor ancak tabiki tüm satışlarına fatura düzenliyor ve isterse 80 TL'lik satışı olsun faturasını düzenliyor. Bu durumda; genelde satışları 700 TL altında olmayan ancak nadiren de olsa fiş kesme sınırı altında perakende satışları olan bir firma, yazar kasa kullanmasa bunun yerine tüm satışlarına fatura düzenlese bu mümkün mü ve yazar kasa kullanmadığı için herhangi bir cezai zorunluluğu veya ceza ile karşılaşabilir mi ya da cezası nedir?
Cevap:
KDV Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları (ÖKC) Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 Sayılı Kanun ile, perakende mal satan veya hizmet ifa eden birinci ve ikinci sınıf tacirlere, Vergi Usul Kanununa göre fatura kullanma mecburiyetinde bulunmadıkları satışları için ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğu getirilmiştir. Fatura kullanma zorunluluğu olmayan satışlar Vergi Usul Kanununun 232. maddesinin 1. fıkrasında (beş bent halinde) sayılanlar dışında kalanlara yapılan ve bedeli (2011 için) 700 TL'nin altında bulunan mal ve hizmet satışlarıdır. Bu satışlar için malı alan veya işi yaptıranların istemesi üzerine veya mükelleflerin kendiliğinden fatura düzenlemesi, söz konusu satışların fatura verme mecburiyeti dışında kalan satışlar olma özelliğini değiştirmemektedir. Ayrıca kısmen perakende, kısmen toptan satış yapan birinci ve ikinci sınıf tüccarların da perakende satışları ile ilgili olarak ödeme kaydedici cihaz kullanmaları zorunluluğu bulunmaktadır.
Bu doğrultuda değerlendirilmesi gereken konular aşağıdaki gibi olacaktır:
1. ÖKC kullanma/bulundurma mecburiyeti var mıdır?
Gerek yukarıda bahsettiğimiz kanun gerekse bu kanuna ilişkin Tebliğler dikkate alındığında perakende mal satan firmanızın ÖKC kullanma/bulundurma mecburiyetinde olduğu anlaşılmaktadır. 3100 sayılı Kanunun Mükerrer 8. maddesine göre "..süresi içerisinde ödeme kaydedici cihazları almayan, cihazları bozan, bozuk cihazları kullanan veya başkalarının kullanmasına izin veren mükellefler adına Vergi Usul Kanununun 353 üncü maddesinin 8 numaralı bendinde yazılı özel usulsüzlük cezası kesilir." Ayrıca "Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenip açıklanan usul ve esaslara uymayan, üretici veya ithalatçı kuruluşlar, bunların satış, bakım- onarım servislerinde görevli elemanları ile ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyeti bulunan mükellefler hakkında; her bir tespit için ayrı ayrı olmak üzere, Vergi Usul Kanununa bağlı "Usulsüzlük Cezalarına Ait Cetvelde" yer alan birinci derece usulsüzlük cezalarının beş katı uygulanır."
2. Firmanızın (bütün satışları için düzenleyeceği faturaların basımında) kullanacak olduğu makineler ÖKC olarak kabul edilebilir mi?
Makinelerin ÖKC olarak kullanılabilmesi için; öncelikle makinelerin teknik sınıflandırması yapılmalı, bu makinelerin KDV Mükelleflerinin ÖKC Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun ve Kanuna ilişkin Genel Tebliğlerde belirtilen şartlara sahip olup olmadıkları teknik olarak tespit edilmelidir. Şartları taşıyan makinelerin ÖKC olarak kullanılabilmesi (izin alınmak kaydıyla) mümkündür.
Ayrıca, Tebliğlerde ÖKC olarak sayılan ve kabul edilen elektronik yazar kasa, yazıcı tertibatı bulunan elektronik teraziler ve elektronik terminallar gibi bu ÖKC'ın bilgisayarlara bağlı olarak çalıştığı (fatura ve ödeme kaydedici cihaz fişi düzenleme imkanı bulunan) bilgisayar bağlantılı sistemlerin kullanılabilmesi için de üretici veya ithalatçı kuruluşların Maliye Bakanlığından müracaatla onay almaları gerekmektedir.
Dolayısıyla mağazalarınızda kullanılacak olan makinelerin bu kapsama girmesi ve tarafınızdan ÖKC olarak kullanılmak istenmesi durumunda izne tabi oldukları kesin olup, Türkiye'de üreticisinin ya da ithal edip satanının bulunup bulunmaması durumuna göre izin prosedürü değişiklik göstermektedir.
3. Sektör uygulamasındaki durum
Bizim de karşılaştığımız sektördeki uygulamada, ÖKC kullanma/bulundurma zorunluluğu kapsamına giren ancak bütün satışları için fatura düzenleyen şirketler, fatura basımında kullanacakları makineler için izin prosedürünü uygulamak yerine her mağaza için bir adet elektronik yazar kasa temin ederek mağazalarında bulundurmaktadırlar. Kulllanılmamasına rağmen (her gün sonunda Z raporları alınan ve saklanan) satış mağazalarında bulundurulan bu yazar kasalar ile ÖKC kullanma/bulundurma zorunluluğuna ilişkin Kanun ve Tebliğ hükümleri bir yandan yerine getirilmiş olmakta öbür yandan tüm satışlar için fatura düzenlendiği belirtilerek kullanılmamasının sebebi kanaatimizce haklı olarak savunulabilmektedir.
Ersun Bayraktaroğlu / Vergi-Gayrimenkul Uzmanı
http://www.istekobi.com.tr/
