Mükelleflerin Başına Ne Gelirse MERAKtan Gelecek
Geçtiğimiz günlerde Sevgili Meslektaşım, Eski Hesap Uzmanı, Dr. Mustafa Bulut’un bir makalesini okudum.
Makale, mükelleflerin yeni dönemde hangi esaslara göre vergi incelemesine seçilecekleri ile ilgili.
Mustafa Bulut, aynı zamanda uzun dönem İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı görevinde de bulunmuştu. Bu nedenle bu konularda hem tecrübeli hem de gerçekten bilgili.
Mustafa’nın makalesinden öğrendiğimiz üzere, hangi mükelleflerin inceleneceğine dair tespit yöntemleri bizim zamanımızdakine göre oldukça değişmiş.
Bizim zamanımızda, inceleme elemanları vergi dairelerine gider, mükellef dosyalarını inceler, buna göre seçim yaparlardı.
Yöntemler de klasikti.
İhbar yoksa, ya bazı hesaplamalar esas alınır, ya da ve genelde inceleme elemanının hisleri de inceleme seçiminde etkin bir kriterdi.
Örneğin, sürekli zarar ediyor olma, karın düşüklüğü gibi nedenler inceleme seçilme nedeniydi. Bazen de bir şeyler bizi rahatsız eder, “yahu bu mükellefte var bir şeyler” diye düşünür incelemeye seçer, genelde de haklı çıkardık.
Ama incelenebilen mükellef oranı da en fazla yüzde üçlerde olduğu için mükellefler son derece rahattı. Bu kadar kişi içerisinde piyango bana mı vuracak diye düşünürlerdi.
Şimdi ise bu seçimi MERAK yapıyormuş.
Merak (Merkezi Risk Analizi ve Katmanlaştırma Modeli) modeli, veri ambarındaki verilerin istatistiki ve matematiksel yöntemlerle analiz edilerek vergi mükelleflerinin risk durumlarının belirlenmesini ve böylece incelenecek riskli mükelleflerin seçimini sağlamaya yönelik bir modelmiş.
Bilindiği gibi artık mükellefler beyannamelerini internet üzerinden veriyorlar ve yine internet üzerinden Maliye’ye bir çok bilgi gönderiyorlar.
İşte Merak modelinde mükelleflerin yüklediği bu bilgiler çeşitli analizlere tabi tutuluyor, eğer dikkat çeken bir durum varsa sistem ikaz ediyor ve mükellef incelemeye alınıyormuş.
Mükellefler çeşitli verilere göre katmanlara ayrılıyor ve mali sonuçlarının da içinde bulunduğu katmandaki diğer firmalara uygun olması bekleniyormuş.
Sistem aynı kapsamda (aynı ilde ve/veya aynı sektörde) ve aynı katmanda olan mükelleflerin verileri arasındaki farklılıkların her birini bir sinyal olarak algılayıp verilerde bir uygunsuzluk varsa da sinyal üreterek bu mükelleflere dikkat çekilmesini sağlıyormuş.
Örneğin bir mükellefin karlılık oranı bulunduğu sektördekine göre düşük ise bu bir ikaz nedeni imiş.
Örneğin işletmenin satışları artarken devreden KDV tutarının azalmaması dikkat çeken bir durummuş.
Bu şekilde daha bir çok veriye göre analizler yapılıyormuş.
Özetle artık Merak var.
Bu kadar kişi içerisinde beni mi bulacaklar diye düşünmek son derece yanlış. Artık vergi matrahını azaltmaya yönelik ayarlama çabaları hemen ortaya çıkacak. Bizden söylemesi.
KAYNAK : http://www.gozlemgazetesi.com/yazarlar/atilla-dolarslan/458-mukelleflerin-basina-ne-gelirse-meraktan-gelecek.html
