24/2/2011 Ve Öncesinde Aylık Prim Ve Hizmet Belgesinin Asılmaması Ve Çalışılmadığına Dair Bildirimin Süresi İçinde Gönderilmemesi Nedeniyle Uygulanan İdari Para Cezaları
.
.
I-Giriş
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 86. maddesi ile 102. maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (i) bentlerinde 6111 sayılı Kanunla değişiklik yapılmadan önce,
.
1-Sosyal Güvenlik Kurumunun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimler sırasında, aylık prim ve hizmet belgesinin işyerinde sigortalılar tarafından görülebilecek bir yere asılmadığının tespiti halinde aylık asgari ücretin iki katı tutarında,
.
2-Geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara ilişkin çalışılmadığına dair bildirimin;
- Yasal süresi dışında gönderilmesi halinde aylık asgari ücretin iki katı tutarında,
- Hiç gönderilmemesi halinde ise aylık asgari ücretin beş katı tutarında,
idari para cezası uygulanmakta idi.
.
Ancak, 6111 sayılı Kanunun 40 ıncı maddesi ile
- 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 86. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “Sigortalıyı çalıştıran işveren ile alt işveren ve iş görme edimini yerini getirmek üzere sigortalıyı geçici olarak devralan işveren; aylık prim ve hizmet belgesinin Kurumca onaylanan bir nüshanı sigortalının çalıştığı işyerinde, birden ziyade işyerinin olması halinde ise sigortalının çalıştığı her işyerinde ayrı ayrı olmak üzere, Kuruma verilmesi gereken sürenin son gününü takip eden günden başlanarak, müteakip belgenin verilmesi gereken sürenin sonuna kadar, sigortalılar tarafından görülebilecek bir yere asmak zorundadır.” ibaresi,
.
- 5510 sayılı Kanunun 102. maddesinin birinci fıkrasının (f) bendinde yer alan “85 inci maddesinin beşinci fıkrasında ve 86 ıncı maddesinin altıncı fıkrasında belirtilen yükümlülükleri belirtilen sürede yerine getirmeyenlere aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.” hükmünde geçen “ve 86 ncı maddesinin altıncı fıkrasında” ibaresi,
madde metninden çıkartılmış,
.
- 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinin sonuna “Ancak 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamındaki sigortalılara geçici iş göremezlik ödeneği ödemelerinde 100 üncü maddeye istinaden Kurumca işverenlerden istenilen bildirimlerin belirlenen süre içerisinde ve elektronik ortamda yapılmaması halinde sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri, hiç yapılmaması halinde ise sigortalı başına aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.” şeklinde bir cümle eklenmiştir.
.
5510 sayılı Kanunun yukarıda belirtilen hükümlerinde yapılan değişiklikler 25/2/2011 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiş olup, bu yazımızda 24/2/2011 ve öncesinde yapılan denetimler sırasında aylık prim ve hizmet belgesi asma yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen işverenler aleyhine uygulanan idari para cezaları ile 24/2/2011 ve öncesinde çalışılmadığına dair bildirimleri yasal süresi içinde göndermeyenler aleyhine uygulanan idari para cezalarının tahsil edilip edilemeyeceği, tahsil edilmiş olanlarının iade veya mahsup edilip edilemeyeceği hususlarına yer verilmiştir.
.
2- Aylık prim ve hizmet belgesi asma yükümlülüğünü yerine getirmediği tespit edilen işverenler aleyhine uygulanan idari para cezaları yönünden
.
5510 sayılı Kanunun 86. maddesinin altıncı fıkrasında yer alan, aylık prim ve hizmet belgelerinin işyerinde sigortalıların da görülebileceği bir yere asılma zorunluluğu 25/2/2011 tarihinden geçerli olmak üzere kaldırıldığından, 25/2/2011 tarihinden itibaren işverenlerce aylık prim ve hizmet belgesi asma zorunluluğu bulunmamakta, haliyle bu belgelerin asılmamış olduğunun tespiti halinde idari para cezası uygulanması da mümkün bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunun 7. maddesinin ikinci fıkrası, “Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.” hükmüne amirdir.
.
Kanunun bu hükmüne istinaden, Sosyal Güvenlik Kurumunun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca 24/2/2011 ve öncesinde yapılan denetimler sırasında aylık prim ve hizmet belgesinin asılmadığının tespit edilmiş olması halinde, 5510 sayılı Kanunda 6111 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerin, ilgililerin lehine durum meydana getirmiş olduğu dikkate alınarak, 24/2/2011 tarihinden önce işlenen sözkonusu fiiller nedeniyle idari para cezası uygulanmaması, uygulanmış olanlarının ise iptal edilmesi gerekmektedir.
.
Hal böyle olmakla birlikte, 24/2/2011 ve öncesinde işlenen sözkonusu fiiller nedeniyle uygulanan idari para cezalarının 24/2/2011 ve öncesinde ilgililere tebliğ edilerek tahsil edilmiş olması halinde, cezanın tebliğ ve tahsil edildiği tarihteki Kanun hükümlerine infaz edilmiş olması nedeniyle, sözkonusu paraların ilgililerin diğer borçlarına mahsubu veya iadesi mümkün bulunmamaktadır.
.
3- Çalışılmadığına dair bildirimleri yasal süresi dışında gönderenler ile hiç göndermeyenler aleyhine uygulanan idari para cezaları yönünden
.
12/5/2010 tarihli ve 27579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İstirahatlı Olan Sigortalıların İşyerinde Çalışmadıklarına Dair Bildirimin İşverenlerce Sosyal Güvenlik Kurumuna Gönderilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğde, istirahat raporu alan sigortalıların geçici iş göremezlik ödeneği alabilmeleri için, işverenlerince, çalışılmadığına dair bildirimin istirahat süresinin bittiği tarihten itibaren en geç beş iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna elektronik ortamda gönderilmesi gerektiği açıklanmıştır.
.
Anılan Tebliğin uygulamasına ilişkin usul ve esasların açıklandığı 2010/66 sayılı Genelgede ise, istirahat raporu alan sigortalılara ilişkin çalışılmadığına dair bildirimin beş iş günü içinde elektronik ortamda Kuruma gönderilmemesi halinde, bahse konu belgenin beş iş günü içinde Kuruma gönderilmesi gerektiği hususunun işverenlere yazılı olarak bildirileceği ve Kurumca yapılan yazılı ihtara rağmen, söz konusu bildirimin, tebliğ tarihinden itibaren beş iş günü içinde elektronik ortamda gönderilmemesi halinde, ilgililer aleyhine 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi uyarınca idari para cezası uygulanacağı belirtilmiştir.
.
Bu bağlamda, 6111 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle birlikte istirahat raporu alan sigortalılara ilişkin çalışılmadığına dair bildirimi, istirahat süresinin bittiği tarihten itibaren beş iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna elektronik ortamda göndermeyen işverenlere, söz konusu belgenin beş iş günü içinde gönderilmesi hususu 7201 sayılı Kanuna göre tebliğ edilmekte ve sözkonusu bildirimin;
.
1) Kurumca gönderilen yazının tebliğ edildiği tarihi takip eden beş iş günü geçirildikten sonra gönderilmesi halinde aylık asgari ücretin onda biri tutarında,
.
2) Hiç gönderilmemesi halinde, aylık asgari ücretin yarısı tutarında,
idari para cezası uygulanmaktadır.
.
5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinde yapılan bu değişikliğin 25/2/2011 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiği, sözkonusu fiil dolayısıyla 6111 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten sonraki Kanun hükümlerinde öngörülen ceza tutarının, değişiklikten önceki Kanun hükümlerindeki ceza tutarından düşük olduğu nazara alınarak Türk Ceza Kanununun yukarıda belirtilen hükmü uyarınca, 24/2/2011 ve öncesinde işlenen fiiller dolayısıyla da ilgililerin lehine olan değişiklik sonrası kanun hükümlerindeki ceza tutarının esas alınması gerekmektedir.
.
Dolayısıyla, 24/2/2011 ve öncesinde çalışılmadığına dair bildirimin geç yapılması nedeniyle iki asgari ücret, hiç yapılmaması nedeniyle beş asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanmış ve bu cezalar tahsil edilmemiş ise, ceza tutarının, çalışılmadığına dair bildirimin;
.
- Geç yapılmış olması nedeniyle uygulanmış olması halinde, aylık asgari ücretin onda birine,
-Hiç yapılmamış olması nedeniyle uygulanmış olması halinde, aylık asgari ücretin yarısına,
düşürülmesi gerekmektedir.
.
4- Sonuç
.
5510 sayılı Kanunun 86. maddesinde 6111 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonucunda 25/2/2011 tarihinden itibaren aylık prim ve hizmet belgesinin işyerinde sigortalıların görebileceği bir yere asma zorunluluğu kaldırılmış; 102. maddesinin birinci fıkrasının (f) ve (i) bentlerinde yapılan değişiklik sonucunda;
.
- Aylık prim ve hizmet belgesinin asılmamış olması nedeniyle aylık asgari ücretin iki katı tutarındaki idari para cezası uygulamasına son verilmiş,
.
-Geçici iş göremezlik ödeneği alan sigortalılara ilişkin çalışılmadığına dair bildirimlerin yasal süresi dışında gönderilmesi nedeniyle uygulanan idari para cezası asgari ücretin onda birine, hiç gönderilmemesi nedeniyle uygulanan idari para cezası asgari ücretin yarısına düşürülmüştür.
.
Bu bağlamda, 24/2/2011 ve öncesinde işlenen sözkonusu fiiller dolayısıyla Sosyal Güvenlik Kurumunca uygulanmış olan idari para cezalarının ödenmemiş olması halinde; aylık prim ve hizmet belgelerinin asılmamış olması nedeniyle uygulanmış olan idari para cezalarının iptal edilmesi, çalışılmadığına dair bildirimin süresi içinde yapılmamış olması nedeniyle uygulanmış idari para cezalarının 6111 sayılı Kanunla yapılan değişiklik sonucunda belirlenen yeni tutarlara düşürülmesi amacıyla ilgili Üniteye dilekçe ile müracaat edilmesi işverenlerin menfaatine olacaktır.
Eyüp Sabri DEMİRCİ
S.G.K. Prim Tahsilat Daire Başkanlığı Şube Müdürü
Kaynak : Bilgili Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş.
kaynak http://yildirimercan.blogspot.com/
