Soydaşlara haksızlık yapılıyor--------------------------------------------------------------------------------
Bu yazımda Bulgaristan'dan zorunlu göçe tabi olarak gelen soydaşlarımızın yurtdışı borçlanmasında ve buna bağlı olarak emeklilik işlemlerinde diğer ülkelerde yaşayan Türk vatandaşlarına göre ne gibi haksızlıklara uğradıklarına değindim.
--------------------------------------------------------------------------------
İşyerimizi ziyaret eden Sebahat Hanım, kendilerinin ailece zorunlu göçe tabi olarak 1989 yılında Bulgaristan’dan geldiklerini ve 1963 doğumlu eşinin kısa süre önce vefat ettiğini anlattı.
Devamında benim yazılarımı takip ettiğini ve eşinin nasıl emekli olabileceğini sordu. Bu görüşmenin sonucunda büyük haksızlık ortaya çıktı.
Sebahat Hanım’ın eşi Remzi Bey 48 yaşında vefat etmiş… 1990 yılında Türkiye’de SSK’lı işe girmiş ve çalıştığı yerlerde sigortası yapılmamış, toplam SSK’sı 223 gün…
Remzi Bey’in hak sahiplerinin ölümden sonra emeklilik müracaatında bulunmaları için en az 5 yıllık süre ve 900 gün SSK primi olması gerekiyordu.
Prim gün sayısı 900 günden az olanlar borçlanma yaparak 1800 gün primlerini doldurduğunda hak sahipleri emeklilik talebinde bulunabilecekti.
Bulgaristan’dan zorunlu göçe tabi olarak geldiklerinden dolayı ‘ölüm aylığı’ bağlanmasında hak sahipleri, borçlanma talebinde bulunamıyorlar. Borçlanma işlemini yapamıyorlar.
İşte haksızlık da burada başlıyor.
Örneğin; Remzi Bey başka ülkeden Türkiye’ye gelseydi ve vefat etseydi hak sahipleri aynı durumda farklı işleme tabi tutularak borçlanmadan yararlanacaktı ve hak sahiplerine emekli aylığı bağlanacaktı.
Durum böyle olunca Sebahat Hanım hak sahibi olarak borçlanma işlemi yapamayacak ve eşinden dolayı emeklilik hakkından yararlanamayacaktır.
*********************
Ölmeden önce borçlanma
işlemlerinizi yaptırın
Yukarıda da değindiğimiz gibi zorunlu göçe tabi olarak Bulgaristan’dan gelenler kendileri borçlanma işlemlerini yaparsa emeklilik hakkından yararlanıyorlar, şayet borçlanma işlemini yaşarken yapmazsanız hak sahipleriniz sizin adınıza borçlanamazlar!
İkinci haksızlık da şu; ev hanımı olarak geçen süreleri yurtdışı borçlanması yapmak isteyen bayanlar parasını ödeyerek bu sürelerin primlerini satın alabiliyorlar.
Fakat Bulgaristan’dan zorunlu göçe tabi olarak gelen bayanlar ev hanımlığından dolayı çalışmadıkları süreleri borçlanamıyorlar.
*********************
Kimler zorunlu göçte
borçlanma yapamıyor?
1- 2022 sayılı Kanun dâhil sosyal güvenlik kurumlarından gelir ve aylık alıp alanlar,
2- Malullük aylığı bağlatacaklar,
3- Ölüm aylığı bağlanmasında hak sahipleri…
Bu şekilde borçlanılan hizmetler dikkate alınmaz. Bulgaristan’da geçen hizmet sürelerinin hak sahiplerince borçlanmasına ilişkin talepleri de kabul edilmez. Ancak, borçlanma hakkından yararlanarak yaşlılık aylığı bağlanan sigortalının ölümü halinde, hak sahiplerine ölüm aylığı bağlanabilir.
KİMLİK BİLGİLERİ SORUNU
Borçlanma için müracaat edenlerin T.C. vatandaşı olduklarındaki kimlik bilgileri ile Bulgaristan'da düzenlenen kimlik bilgileri karşılaştırılacaktır.
Bulgaristan’dan temin edilen ve Türkiye’de yeminli tercüme bürolarınca, çevirisi yapılmış hizmet belgesi ile Türkiye’deki nüfus kayıtlarında ad ve soyadı yönünden farklılık bulunması halinde, ilgiliden isim değişikliğini gösteren nüfus müdürlüğünden onaylı bir belgenin de SGK'ya verilmesi talep edilir.
Çifte vatandaş olanlar da bu borçlanma hakkından faydalanacaklardır.
Bulgaristan'da geçen çalışma süreleri belgelendirilecek, çalışılmayan boşta geçen süreler borçlanma yapamayacaklar. Ev kadını olarak geçen süreler, borçlanma kapsamı dışında tutulacaktır.
BORÇLANMADAN YARARLANABİLMEK İÇİN
1- 01/01/1989 tarihinden 08/05/2008 tarihine kadar geldikleri ülke tarafından zorunlu göçe tabi tutulmuş olmaları,
2- Zorunlu göçten sonra Türk vatandaşı olup, Türkiye’de ikamet ediyor olmaları,
3- 01/07/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna göre bağlanan aylıklar da dâhil olmak üzere sosyal güvenlik kuruluşlarından gelir ve aylık almamaları,
4- Geldikleri ülkedeki çalışma sürelerini belgelendirmeleri,
5- Borçlanma için yazılı başvuruda bulunmaları,
6- Tebliğ edilen borç miktarını üç ay içinde ödemeleri, şarttır.
*********************
SORU VE CEVAP
Soru: Özgür Bey, 07.08.1968 doğumluyum. Bağ-Kur başlangıcım 07.08.1986, toplam Bağ-Kur’da 18 yıl 11 ay 7 günlük sürem var. SSK günlerim 388… Ben emeklilik müracaatında bulundum, SSK bana 44 yaşında 08.08.2012 yılında emekli olabileceğimi söyledi. Doğru mudur, bana yardımcı olur musunuz? Size emeklerinizden dolayı çok teşekkür ediyorum, Kent Gazetesi’ne de sizin gibi bir uzmanı bizimle buluşturduğu için çok teşekkür ediyorum. Bir sorum da; neden sadece 2 gün yazıyorsunuz? Her gün yazılarınızı okuyamıyoruz. Naime AY
Cevap: Naime Hanım sizin toplam 7205 gün priminiz var. Sizden istenilen emeklilik şartları 20 yıllık süre, 43 yaş ve 7200 prim günü… Bu şartlara göre siz 08.08.2011 tarihinde emekliliği hak etmiş durumdasınız. SGK size yanlış bilgi vermiş. Neden 2 gün yazıyorum sorusuna gelince; işlerimin yoğunluğumdan dolayı ancak 2 gün yazabiliyorum. Türkiye’nin en büyük gazetelerinde günlük Sosyal Güvenlik yazıları arkadaşlarımız tarafından yazılmaktadır. Bursa’da ise Sosyal Güvenlik konuları hakkında yazı yazılan tek gazete Kent Gazetesi’dir.
yazan :Özgür ERDURSUN
http://www.kentgazetesi.com/habergoster.aspx?id=23858
