ANAYASA’nın 18. maddesine göre, Angarya yasak.
Angarya yasağı, çalışma veya sağlanan hizmetin karşılığının mutlak surette ödenmesini gerektirir.
Anayasa böyle diyor ama memurlar için uygulama hiç de böyle değil!..
ANGARYA NE?
Angarya, memurların hizmetlerinin karşılığını alamamaları..
Olay şu;
- Bir işçi, 20 yıl çalışıyorsa 20 yıllık
kıdem tazminatını (yani çalıştığı her yıl için
en son brüt ücreti üzerinden ikramiyesini) alıyor. 40 yıl çalışıyorsa 40 yıllık kıdem tazminatını alıyor.
Burada bir yanlışlık yok. İşçinin, “Anasının ak sütü gibi helal” olan hakkı bu.
- Bir memur, 30 yıl çalışıyor. Emekli olduğunda, 30 yıl üzerinden ikramiyesini alıyor.
Bir başka memur, 35 ya da 40 yıl çalışıyor. Emekli olduğunda 30 yıl üzerinden ikramiye ödeniyor (Emekli Sandığı Kanunu Md.89). 5 ya da 10 yıllık çalışmasının ikramiyesi ödenmiyor. Anayasa’ya göre; angarya yasak yani çalışma ile sağlanan hizmetin karşılığının ödenmesi gerekir.
15 YILLIK ANGARYA
Memurda ise giriş yaşı 18, yaş haddi nedeniyle ayrılması gereken yaş 65 (Bazılarında 67). Bakıyoruz; 20 yaşında işe giren bir memur 45 yıl, 25 yaşında işe giren memur 40 yıl çalışabiliyor. Ancak, 30 yılın üzeri olan çalışması için ikramiye ödenmiyor.
18 yaşında memuriyete başlayıp, 67 yaşında emekliye ayrılan memura ise, 30 yılın üzerinde olan 19 yıllık ikramiyesini alamıyor!
Hani Anayasa’ya göre, angarya yasaktı?
Hani çalışma veya sağlanan hizmetin karşılığının mutlak surette ödenmesi gerekiyordu?
Hani Sosyal Güvenlik “tek çatı” altında birleşince, farklı uygulamalar kalkacaktı?
BÜTÜN ÇALIŞMASI ANGARYA OLAN DA VAR
Bu köşede izlediniz.
Memuriyetten ayrılıp, işçi ya da işveren olarak çalışarak SSK veya Bağ-Kur’dan emekli olan yüzbinlerce kişi var.
Anayasa Mahkemesi, bu durumda olanlara, TC Emekli Sandığı’na tabi hizmetleri için “ikramiye” ödenmesini engelleyen yasa hükmünü iptal etti.
Bu konuda dava açanlar ile 9 Temmuz 2011’den sonra emekli olanlara ikramiyeleri ödenecek. Ancak dava açmayanlara, memuriyette 10 yıl ya da 20 yıl hizmeti olsa bile, “Anayasa Mahkemesi Kararları Geriye Yürümez” denilerek ikramiyeleri ödenmiyor!..
Bu durumda olanların, önce SGK’ya başvurup ardından Ankara İdare Mahkemesi’nde dava açmalarında yarar var.
İŞSİZLİK ÖDENEĞİ 1256 TL Mİ OLACAK
Bir kaç gün önce basında işsizlik ödeneğinin 1256 TL’ye yükseltileceği şeklinde haberler yeraldı.
Mevcut sisteme göre;
- İşsizlik ödeneği, son brüt aylığın yüzde 40’ı oluyor.
Ancak hiçbir zaman, asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini (669.60 TL’yi) aşamıyor.
- İşsizlik ödeneğinin artırılması, brüt aylığı 837 TL olan asgari ücretli bir işçinin, işsiz kaldığı zaman 1256 TL alacağı anlamına gelmiyor.
- Yüksek ücret alanın, örneğin 4 bin TL ücret alanın, bunun yüzde 40’ı 1600 TL olmasına rağmen 1256 TL işsizlik yardımı alacağı anlamına geliyor.
Bu arada, özel bir konuşmada Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı, işsizlik ödeneğinin 1256 TL’ye yükseltilmesi yönünde bir çalışma ya da yasa tasarısı olmadığını belirtti. Bu da madalyonun diğer yüzü...
Kaynak: Hürriyet Gazetesi Prof. Dr. Şükrü Kızılot
