Dahilde İşleme Rejiminde İkincil İşlem Görmüş Ürün İle Fire Kavramı Arasındaki FarkSoru: Dahilde işleme rejiminde ikincil işlemli ürün ve fire arasındaki fark nedir?
Cevap: Bilindiği üzere 2005/8391 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Dahilde İşleme Rejimi Kararı’nın “Tanımlar” başlıklı 3. Maddesinde fire kavramı, işleme faaliyetleri sırasında özellikle kuruma, buharlaşma, sızma veya gaz kaçağı şeklinde yitirilen ve imha olan kısım ile ekonomik değeri olmayan atıklar şeklinde tanımlanmıştır.
Yukarıda sözü edilen tebliğin ilgili maddesi dikkatlice incelendiğinde, işlem görmüş ürün, ikinci işlem görmüş ürün ve fire kavramlarınınfarklıhususları belirttiği görülecektir.
Fire kavramını, işleme faaliyetinin niteliğinden ötürü kuruma, buharlaşma, sızma yoluyla ortadan kaybolan, yok olan ürün miktarlar ile herhangi bir ticari alım satıma konu olamayacak şekilde ortaya çıkan artık miktarlar olarak belirtirsek, ikincil işlem görmüş ürün kavramı ile fire kavramı arasındaki farkın temelinde de, işleme faaliyeti sonucunda ortaya çıkan atık ve artığın herhangi birekonomikdeğer elde edip etmemesi hususunun bulunduğunu söyleyebilmemiz mümkündür. Yani işleme faaliyetleri sonucunda asıl işlem görmüş ürünler dışında elde edilen ürünler, herhangi bir sektörün girdisi veya ara malı olabilecek miktar ve mahiyette iseler, bu durum onların iktisadi olarak değerlendirilebileceği dolayısıyla belli bir değer üzerinden herhangi bir alım satıma konu olabileceğini göstermektedir.
Bu durum da ortaya çıkan bu ürünlerin fire olarak kabul edilemeyeceğini, bu ürünlerin ikincil işlem görmüş ürün olarak kabul edilmesi gerektiğini ortaya koymaktadır.
Örneğin, yurda dahilde işleme rejimi kapsamında getirilen buğdaydan un üretimi sırasında ortaya çıkan buğday kepeği, hayvan yemi üretim sanayinde ve bazı gıda maddelerinin üretiminde kullanılabilmekle birlikte belli türdeki endüstriler için bir girdi niteliği taşıdığından ve ekonomik değere sahip olduğundanfire olarak nitelendirilmesi mümkün değildir. Bu kapsamda ortaya çıkan buğday kepekleri ikincil işlem görmüş mahiyetinde olup, gümrük mevzuatının bu ürünler için öngördüğü özelliktekiişlem ve uygulamalara tabiidir.
Koray ATEŞ
SMMM-E. Öğretim Görevlisi
Akdeniz Denetim YMM Ltd.Şti.
Fax:0224 224 53 54
korayates@muhasebetr.com
Kaynak: www.MuhasebeTR.com
(Bu makale yazılı veya elektronik ortamda kaynak göstermeden yayınlanamaz. Kaynak gösterilse dahi, makale aktif link verilerek yayınlanabilir. Kaynak göstermeden ve aktif link vermeden yayınlayanlar hakkında yasal işlem yapılacaktır.)
