Sözleşme Geregi Ödenecek Tazminatlarda Belge Düzeni ve Kdv
Soru:
Firma ile temsilcisi arasında imzalanan sözleşmenin iptali durumunda sözleşmede yazılı bulunan tazminat maddesine istinaden tazminat ödeneceği hükmü yer almaktadır.
Firmanın temsilcisine vereceği bu tazminat nedeniyle fatura alması gerekiyormu eğer fatura düzenlenecekse kdv hesaplanacakmıdır?
Cevap:
VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN :
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 232 nci maddesinde, "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler:
1. Birinci ve ikinci sınıf tüccarlara;
2. Serbest meslek erbabına;
3. Kazançları basit usulde tespit olunan tüccarlara;
4. Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere;
5. Vergiden muaf esnafa.
sattıkları emtia veya yaptıkları işler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler."
hükmü yer almaktadır.
Bu nedenle sözleşmenin feshinden dolayı doğan cezai şartlardan tahsil edilen ve tazminat mahiyetindeki ödeme için fatura düzenlenmesi zorunludur.
KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN :
KDV Kanununun;
1/1 inci maddesinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin KDV ye tabi olduğu,
4/1 inci maddesinde, hizmetin, teslim ve teslim sayılan haller ile mal ithalatı dışında kalan işlemler olduğu, bu işlemlerin bir şeyi yapmak, işlemek, meydana getirmek, imal etmek, onarmak, temizlemek, muhafaza etmek, hazırlamak, değerlendirmek, kiralamak, bir şeyi yapmamayı taahhüt etmek gibi şekillerde gerçekleşebileceği,
10 uncu maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılması anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği,
20 inci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin ise malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlemler karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği
hüküm altına alınmıştır.
Maliye Bakanlığı 60 seri numaralı sirküler ile bu konuyla ilgili açıklamalarda bulunmuştur. Öncelikle “Herhangi bir teslim veya hizmet karşılığı olarak ortaya çıkmayan tazminat ve benzeri ödemeler prensip olarak Katma Değer Vergisi’nin konusuna girmemektedir.”
Örneğin sözleşme kapsamında yapılan işlerde işin sözleşme şartlarına uygun olarak yapılmaması, sözleşme süresi içerisinde tamamlanmaması, sözleşmenin fesh edilmesi gibi nedenlerle tazminat, cayma bedeli ve benzeri adlarla yapılan cezai şart mahiyetindeki ödemeler herhangi bir teslim veya hizmetin karşılığı olmadığından Katma Değer Vergisi’nin konusuna girmemektedir.
Kısaca cezai şart olarak alınan tazminatlar, bir teslimin veya hizmetin karşılığını teşkil etmediğinden, bu ödemeler KDV ye tabi olmayacaktır.
Yıldırım ERCAN
www.huseyinust.com
