SORU VE CEVAPLARLA YENİ TÜRK TİCARET KANUNUNUN GETİRDİĞİ ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER
1- Yeni Türk Ticaret Kanununa neden ihtiyaç duyulmuştur?
Mevcut 6762 sayılı Türk Ticaret Kanunu 1956 yılından beri uygulanmaktaydı. Ancak dünya ticaretinde yaşanan gelişmeler karşısında yetersiz kaldı. Diğer taraftan Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne uyum süreci nedeniyle bazı temel kanunların değiştirilmesi gerekliliği doğmuştur. Bu amaçla Türk Medeni Kanunu, Borçlar Kanunu, Hukuk Muhakemeleri kanununda yapılan köklü değişikliklerden sonra Türk Ticaret Kanunu da yenilenmiştir.
2- Yeni Türk Ticaret Kanununun yürürlük tarihi nedir?
Yeni Türk Ticaret Kanunu genel olarak 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe girecektir. Ancak;
-Her sermaye şirketine bir internet sitesi açma veya internet sitesi zaten varsa, internet sitesinde yayımlanacak hususlarla ilgili hükümleri 01.07.2013 tarihinde,
-Tacirlerin Türkiye Muhasebe Standartlarına tabi olmasını öngören finansal raporlamaya ilişkin düzenlemeler 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girecektir.
3- Yeni Türk Ticaret Kanununa uyum aşamasında önemli tarihler hangileridir?
-Anonim şirketler esas sözleşmelerini, limited şirketler sözleşmelerini 14.8.2012 tarihine kadar yeni Türk Ticaret Kanunu ile uyumlu hale getireceklerdir.
-01.01.2013 ten itibaren muhasebe kayıtları TMS/UFRS ye göre düzenlenecektir. 31.12.2013 tarihi itibariyle mali tablolar 31.12.2012 tarihli mali tablolar ile karşılaştırılmalı olarak sunulacaktır. 2013 yılı muhasebe açılış kaydının TMS ye uygun olması gerekmektedir. Bu itibarla 31.12.2012 tarihine kadar TMS uygulamasına ilişkin hazırlıkların tamamlanması yararlı olacaktır.
-01.03.2013 tarihi denetçi seçilmesi için son tarihtir. Atama yapmayan şirketlere Mahkemece atama yapılacaktır.
-01.07.2013 tarihinden itibaren üç ay içinde internet sitesi kurma zorunluluğunu yerine getirmeyenler için para ve hapis cezaları öngörülmüştür.
-14.02.2014 tarihine kadar anonim şirketler sermayelerini 50.000,-TL na (kayıtlı sermaye sistemini kabul etmiş olanlar 100.000,-TL na, limited şirketler 10.000,- TL ye yükseltmek zorundadırlar (Ticaret Bakanlığı bu süreyi birer yıl olmak üzere en çok iki defa uzatabilecektir).
4- Yeni Türk Ticaret Kanununun ticari defterler ve tasdikleri konusunda getirdiği hükümler nelerdir?
Kanunda yevmiye, defter-i kebir, envanter defteri, pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri ticari defterler olarak sayılmıştır. Yevmiye, defter-i kebir ve envanter defteri dışında tutulacak defterler aşağıda yazılı kurum tarafından çıkarılacak bir tebliğle belirlenecektir.
Ticari defterlerin açılış ve kapanışları noter onayına tabi tutulmuştur. Kapanış tasdikleri izleyen faaliyet döneminin altıncı ayının sonuna kadar yapılabilir. Açılış ve kapanış tasdikini yerine getirmeyenler 200 günden az olmamak üzere adli para cezasıyla cezalandırılacaktır.
5- Yeni Türk Ticaret Kanunu Türkiye Muhasebe Standartları Kuruluna ne tür görev ve yetkiler verilmiştir?
Yeni Türk Ticaret Kanunu muhasebe uygulamaları ile ilgili açık bir hüküm getirmemiştir. Ancak uluslararası Finansal Raporlama Standartları (UFRS) nın uygulanmasını sağlamak amacıyla Türkiye Muhasebe Standartları Kuruluna (TMSK) görev verilmiştir. Buna göre TMSK, UFRS ye uygun bir şekilde ilkeleri ilan edecektir. Bu ilkelerin uygulanması için denetim yapacak, küçük ölçekli sermaye şirketleri ile tek kişilik işletmelere uyum için süre tanıyacaktır.
Ancak 2.11.2011 tarih ve 28103 sayılı resmi gazetede yayımlanan 660 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 2499 sayılı Kanunun ek:1 inci maddesi ve dolayısıyla Türk Muhasebe Standartları Kurulu kaldırılmış ve yerine Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu kurulmuştur. Böylece Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu’nun yetki ve görevleri bu yeni kuruma devredilmiştir.
6- Yeni Türk Ticaret Kanununda getirilen şirketler topluluğu kavramı nedir ve hangi ihtiyaca cevap vermektedir?
Yeni kanunda şirketler topluluğu hakkında 195-209 uncu maddelerde hükümler getirilmiştir.
Mevcut sistemde hakim şirketler hissedar oldukları yavru şirketler üzerinden yaptıkları işlemler nedeniyle bilançolarında gerçek durumları yansıtmayan bir görünüm yaratabilmektedir. Getirilen düzenleme ile bu durumdan en çok etkilenen bağlı şirket yöneticilerinin korunması sağlanmakta ve şirketlerin sorumluluk sınırları belirlenmektedir. Böylece şirketler topluluğu içinde yer alan her şirket için kayıp ve kazançların açıkça görülmesi sağlanacaktır.
7- Bağlı ve hakim şirketlerin raporlama yükümlülükleri nedir?
Bağlı şirketin yönetim kurulu faaliyet yılının ilk üç ayı içinde şirketin hakim ve bağlı şirketlerle ilişkileri hakkında bir rapor düzenler. Raporda şirketin geçmiş faaliyet yılında hakim şirketle, hakim şirkete bağlı bir şirketle, hakim şirketin yönlendirmesiyle onun ya da ona bağlı bir şirketin yararına yaptığı tüm hukuki işlemlerin ve geçmiş faaliyet yılında hakim şirketin ya da ona bağlı bir şirketin yararına alınan veya alınmasından kaçınılan tüm diğer önlemlerin açıklaması yapılır. Yönetim kurulu, raporun sonunda hukuki işlemin yapıldığı veya önlemin alındığı veya alınmasından kaçınıldığı, her bir hukuki işlemde uygun bir karşı edim sağlanıp sağlanmadığını ve alınan veya alınmasından kaçınılan önlemin şirketi zarara uğratıp uğratmadığını açıklar. Rapor bağlı ve hakim şirketlerin denetlenmesine imkan sağlayacağından rakamların ve sonuçların gerçekleri yansıtması gerekmektedir. Raporun hazırlanmaması veya içeriğinin eksik olması halinde hükme aykırı hareket edenler bir yıla kadar hapis ve üç yüz güne kadar adli para cezası ile cezalandırılırlar.
8- Bilişim ve teknoloji alanındaki gelişmeler yeni kanuna nasıl yansımıştır?
Teknolojik gelişmelere paralel olarak yeni Türk Ticaret Kanununda aşağıdaki imkanlar getirilmiştir.
-Ticaret sicil kayıtlarının elektronik ortamda tutulması ve depolanması,
-Sözleşmelerin elektronik ortamda yapılması,
-Fatura ve teyit mektuplarının elektronik ortamda oluşturulması ve saklanması,
-Genel kurul çağrılarının elektronik posta ile yapılabilmesi, toplantıya katılma, öneri sunma, oy kullanma gibi hakların internet ortamında elektronik imza ile kullanılabilmesi,
-Tarafların anlaşmaları halinde ihbar, itiraz ve benzeri beyanların elektronik ortamda yapılabilmesi.
9- Ticaret sicil konusunda getirilen yenilikler nelerdir?
Sicil kayıtlarının aleniyetinin sağlanması açısından kayıtların elektronik ortamda tutulması usulü getirilmiştir. Ayrıca eski kanunda ticaret sicilinin kimin tarafından tutulacağı açık bir şekilde belirtilmemişken yeni kanunda ticaret sicilinin ticaret ve sanayi odaları veya ticaret odaları tarafından tutulacağı, oda bulunmayan veya yeterli şekilde kurumlaşmamış odaların bulunduğu yerlerde ise Ticaret Bakanlığı’nca belirlenecek bir oda tarafından tutulacağı hükme bağlanmıştır. Sicil müdürünce verilen süre içinde tescil işleminde bulunmayan, tescil ve kayıt için bilerek gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar için cezalar öngörülmüştür. Gerçeğe aykırı tescilden dolayı zarar görenlere tazminat davası açma hakkı tanınmıştır.
10- Yeni Kanun, bağlı şirket alacaklılarına hakim şirkete karşı alacak davası açma hakkı tanıyor mu?
Mevcut kanun böyle bir hak tanımıyordu. Yeni kanunla bağlı şirket alacaklılarına hakim şirket ve yöneticilerine karşı doğrudan tazminat davası açma hakkı tanınmıştır. Bu davanın açılabilmesi için hakim şirket ve yöneticilerinin bağlı şirkete verdikleri talimatlar dolayısiyle bağlı şirketi zarara uğratması ve bu zararı o hesap yılı içerisinde denkleştirmemesi şartı aranır.
11- Yeni Türk Ticaret Kanunu yabancı şirketlerin Türkiye şubelerine ilişkin olarak yeni bir düzenleme getirmiş midir?
Yeni Türk Ticaret Kanununa göre merkezi yurt dışında bulunan yabancı şirketlerin Türkiye’de açacakları şubelerin kuruluşuna ilişkin olarak Ticaret Bakanlığından alınan izin aşaması kaldırılmıştır. Öte yandan getirilen bir yeniliğe göre yabancı şirketlerin Türkiye şube müdürleri, şubeye özgü finansal tabloları, şubesi oldukları şirketin dahil olduğu topluluğun yıl sonu finansal tablo özet ve yıllık raporlarını tabi olduğu hukuka göre gerekli onayların alınmasından itibaren altı ay içinde Türkiye’de yayınlamakla görevlidirler.
12- Tek Kişilik Anonim Şirket kurulmasına imkan verilmiş midir?
Halen yürürlükte olan Ticaret Kanununda en az 5 kurucu ortağın mevcudiyeti aranmaktadır.
Sayının beşin altına düşmesi halinde şirketin feshi veya infisahı söz konusu olduğundan beş kurucu ortak kurulundan vazgeçilmiş ve yeni Türk Ticaret Kanunun-da anonim şirketin tek kişi tarafından başkaca bir ortağa ihtiyaç duymaksızın kurulabileceği gibi sonradan da bu durumun ticaret siciline tescili kaydıyla tek kişilik hale gelebileceği yönünde hükümler getirilmiştir.
13- Yeni Türk Ticaret Kanununda pay bedellerinin ödenmesi konusunda hangi hüküm getirilmiştir?
Yeni Türk Ticaret Kanununda nakden taahhüt edilen payların en az %25 inin tescilden önce, geri kalanının da tescili izleyen 24 ay içinde ödenmesi zorunluluğu getirilmiş ve pay bedellerinin ödenmemesi durumunda şirket menfaatlerinin tehlikeye düşmesi gerekçesiyle Ticaret Bakanlığına fesih davası açma hakkı verilmiştir.
14- Yeni Türk Ticaret Kanununda anonim şirketlerin kuruluş belgeleri nelerdir? Böyle bir düzenlemeye neden ihtiyaç duyulmuştur?
Yeni kanuna göre kuruluş belgeleri; esas sözleşme, kurucular beyanı, değerleme raporları, ayın ve işletme devralınmasına ilişkin olanlar da dahil olmak üzere kurulmakta olan şirketle, kurucular ve diğer kişilerle yapılan ve kuruluşla ilgili sözleşmeler ve işlem denetçisi raporudur. Bu belgeler şirketin sicil dosyasına konulacak ve beş yıl süreyle saklanacaktır. Bu düzenlemenin amacı güvenli bir kuruluş ve aleniyet sağlamaktır. Belgelerin sicilde saklanmasıyla gizli sözleşmelerin yapılması önlenecek, gizli sözleşme veya belgelerin kurucular beyanına aykırı olması veya muvazaa oluşturması halinde sorumlular açıkça görülecektir.
15- Kurucular beyanı neleri içermektedir?
Kurucular tarafından kuruluşa ilişkin olarak bir beyan verme zorunluluğu yeni kanunla ilk defa getirilmiştir. Bu beyan rapor niteliğinde olup bağlayıcıdır. Beyan kuruluşta konulan sermayenin türünü, sermaye taahhütlerini, ayni sermayeyi, devralınan bir işletme varsa ona ilişkin raporları ve devralmanın gerekliliğini, maliyetini, ödenecek komisyonları, şirket taahhütlerini içerir. Amacı şirketlerin hesap verebilirliğini artırmak ve kamuoyunu aydınlatma yükümlülüğünün etkin şekilde yerine getirilmesini sağlamaktır. Verilen bu beyan denetimden geçecektir. Denetçinin ve sicil müdürünün incelenmesine sunulan belgeler sicil müdürlüklerinde saklanır.
16- Sermaye koyma borcu bakımından nasıl bir düzenleme getirilmiştir?
Yeni kanun, devredilebilir elektronik ortamların, alanların, adların ve işaretlerin de ticaret şirketlerine sermaye olarak konulmasını mümkün kılmıştır.
Ayrıca taşınmazların sermaye olarak konulması sırasında şirket adına tescillerin ihmal edilmesi ve kasten yapılmaması sorununa ilişkin olarak yeni bir düzenleme getirmekte ve taşınmazların tapu kütüğünde, markalar, patentler, tasarımlar gibi hakların da kendilerine has sicillerde şirket adına tescil edilmeleri için buna ilişkin bildirimin, ilgili sicil müdürlüklerine veya sorumlularına ticaret sicil müdürlüğünce resen ve hemen yapılması zorunluluğu getirilmektedir.
17- Yeni Türk Ticaret Kanununun pay sahiplerinin şirkete borçlanmaları konusunda getirdiği hüküm nedir?
Yeni kanun pay sahiplerinin şirkete borçlanmalarını yasaklamıştır. Ancak, borç şirketle, şirketin işletme konusu ve pay sahibinin işletmesi gereği olarak yapılmış bulunan bir işlemden doğmuş ve emsalleriyle aynı veya benzeri şartlara tabi ise yasak söz konusu değildir.
Pay sahiplerinin şirkete borçlandıkları tutarların kanunun yürürlüğe gireceği 1.7.2012 tarihinden itibaren üç yıl içinde (1.7.2015 tarihine kadar) nakden ödenerek kapatılması gerekmektedir.
18- Yeni Türk Ticaret Kanunu Anonim Şirket Yönetim Kurulu hakkında hangi yenilikleri getirmiştir?
Mevcut kanundaki en az üç üyeden oluşan yönetim kuruluna ilişkin düzenleme terkedilmiş ve tek kişilik yönetim kurulu mümkün kılınmıştır. Yönetim kurulu üyelerinin pay sahibi olma zorunluluğu da kaldırılmıştır.
Yönetim kurulu toplantılarının elektronik ortamda yapılabilmesi imkanı getirilmiştir.
Ayrıca yönetim kurulu üyelerinin en az dörtte birinin yüksek öğrenim görmüş olması zorunluluğu getirilmiştir. Ancak tek kişilik yönetim kurulunda bu uygulanmayacaktır.
Tüzel kişilere de yönetim kurulu üyesi olma imkanı getirilmiştir. Bu halde tüzel kişiler belirleyecekleri bir temsilci ile yönetim kurulunda söz sahibi olacaklardır.
19- Yeni Kanunda yönetim kurulu üyelerinin görevlerini yaparken kusurlarıyla şirkete verebilecekleri zararlarla ilgili olarak üyeleri koruyucu nitelikte bir düzenleme getirilmiş midir?
Yeni Türk Ticaret Kanununda bu zararlarla ilgili bir sigorta mekanızması öngörülmüştür. Bu mekanizma isteğe bağlıdır. Şirket, sermayesinin %25 ini aşan bir bedelle sigorta ettirilmiş ise bu husus halka açık şirketlerde SPK nın ve ayrıca pay senetleri borsada işlem görüyorsa borsanın bülteninde duyurulur ve kurumsal yönetim ilkelerine uygunluk değerlendirmesinde dikkate alınır.
20- Yeni Kanun esas sözleşme değişikliğinde aradığı toplantı ve karar nisapları konusunda hangi değişiklikleri getirmiştir?
Mevcut kanunda, pay sahiplerinin taahhütlerini artırmak konusundaki kararlar için oy birliği aranmaktaydı. Şirketlerin faaliyet konusu ve türünün değiştirilmesi için ise sermayenin 2/3 üne sahip pay sahiplerinin toplanması aranmakta bu sayı sağlanamıyorsa ikinci toplantı için yarı çoğunluk aranmaktaydı. Kararların ise oy çoğunluğu ile alınması esastı.
Yeni Türk Ticaret Kanununda farklı sözleşme değişiklikleri için 4 farklı nisap öngörülmüştür. Buna göre;
-Bilanço zararlarının kapatılması için yüküm ve ikinci yüküm koyan kararlar için oybirliği,
-Şirketin işletme konusunun tamamen değiştirilmesi, imtiyazlı pay oluşturulması, nama yazılı payların devrinin sınırlandırılması için esas sermayenin en az %75 inin olumlu oyu,
-Esas sözleşmede değişikliğe ilişkin kararlar, nevi değiştirme, birleşme ve bölünmeye ilişkin kararlarda esas sermayenin en az %50 sinin olumlu oyu,
-Yeni pay alma hakkının kaldırılması ya da sınırlandırılması için esas sermayenin en az %60 ının olumlu oyu,
-Pay senetleri borsada işlem gören şirketlerde olağan toplantı karar yeter sayıları için sermayenin en az dörtte birinin hazır olması ve mevcut oyların çoğunluğu
İle karar verilmesi gerekmektedir.
21- Yeni Kanunda temettü avansı ne şekilde düzenlenmiştir.
Halka açık anonim şirketler bakımından Sermaye Piyasası Kanunu belli şartlar altında kar payı avansına izin vermektedir.
Maliye Bakanlığının 1 no.lu kurumlar vergisi genel tebliği ile tüm sermaye şirketlerinde avans kar payı dağıtımı ile ilgili olarak yaptığı düzenleme Danıştay tarafından Maliye Bakanlığının böyle bir yetkisi olmaması gerekçesiyle iptal edilmişti.
Yeni Türk Ticaret Kanunu “kar payı avansı SPK ya tabi olmayan şirketlerde Sanayi ve Ticaret Bakanlığı’nın tebliği ile düzenlenir” hükmünü getirmiştir. Avans kar payı dağıtımı için bu tebliğin çıkması beklenmektedir.
22- Yeni kanun hangi şirketler için internet sitesi yapma zorunluluğu getiriyor?
Yeni Türk Ticaret Kanunu her sermaye şirketine internet sitesi yapma zorunluluğu getirmektedir.
Bu sitelerde, şirketlerin kanunen yapmaları gereken ilanlara, pay sahipleri veya ortakları açısından önem taşıyan açıklamalara, yönetim ve müdürler kurulu ile genel kurul toplantılarının hazırlıklarına, bu kurulların yapılmasına ilişkin bilgilere, ortaklara ve pay sahiplerine sunulması gereken belgelerin yayımlanmasına, oy vermeye, kamuyu aydınlatma hükmü çerçevesinde çeşitli bilgilerin sunulmasına değinmek gerekmektedir.
23- Yeni Türk Ticaret Kanununda nasıl bir denetim mekanizması getirilmiştir?
Yeni kanunla getirilen sistemde murakıplık müessesesi şirketin bir organı olmaktan çıkarılmış, bunun yerine şirketlerin ölçekleriyle paralel olarak denetim, bağımsız denetim kuruluşlarına veya en az bir SMMM veya YMM ye bırakılmıştır.
Anonim şirketler bakımında denetim üç ayrı tür olarak düzenlenmiştir. Bağımsız denetim, işlem denetçisi ve özel denetçi.
Bağımsız denetim şirketin finansal tabloları ile yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporunun denetimidir.
İşlem denetçiliği şirketlerin belirli özellikteki işlem faaliyetlerinin (birleşme, bölünme, nevi değiştirme gibi) işlem denetçisi tarafından denetlenmesidir.
Özel denetçi ise, denetçinin şirketin hakim şirketle veya topluluk şirketleriyle ilişkileriyle ilgili olarak sınırlı olumlu görüş veya kaçınma raporu yazmışsa veya yönetim kurulu, şirketin topluluk tarafından bazı belirli işlemler dolayısıyla kayba uğratıldığını açıklamışsa herhangi bir pay sahibinin istemi üzerine asliye ticaret mahkemesi tarafından şirketin hakim şirketle veya bağlı şirketlerden biriyle olan ilişkisini incelemek üzere atanan denetçidir.
24- Yeni Türk Ticaret Kanununa göre denetçilerin sorumluluğu nedir?
-Şirketin ve şirketler topluluğunun yıl sonu ve konsolide tablolarını, raporların, hesaplarını denetleyen denetçi,
-Şirketin kuruluşunu, sermaye artırımını, azaltımını, birleşmeyi, bölünmeyi, nevi değişikliğini, menkul kıymet ihracını denetleyen işlem denetçisi ve
-Özel denetçiler
Kanuni görevlerinin yerine getirilmesinde kusurlu hareket ettikleri takdirde hem şirkete hem de pay sahipleri ile şirket alacaklılarına karşı verdikleri zarar dolayısıyla sorumludurlar.
25- Yeni Türk Ticaret Kanununa göre bağımsız denetçi nasıl seçilir?
Denetçi her faaliyet dönemi için ve herhalde görevini yerine getireceği faaliyet dönemi bitmeden şirket genel kurulunca seçilir. Topluluk denetçisi ise ana şirketin genel kurulunca seçilir. Ancak faaliyet döneminin dördüncü ayına kadar denetçi seçilememişse, denetçi yönetim kurulunun, yönetim kurulu üyesinin veya herhangi bir pay sahibinin istemi üzerine Asliye Ticaret Mahkemesince atanır.
26- Şirket ile bağımsız denetçi arasındaki görüş ayrılıkları olması halinde ne yapılacaktır?
Şirket ile denetçi arasında şirketin ve topluluğun yıl sonu hesaplarına, finansal tablolarına ve yönetim kurulunun faaliyet raporuna ilişkin, ilgili kanunun, idari tasarrufun veya esas sözleşme hükümlerinin uygulanması konusunda doğan görüş ayrılıkları hakkında yönetim kurulunun veya denetçinin istemi üzerine dava masrafları şirkete ait olmak üzere Asliye Ticaret Mahkemesince dosya üzerinden karar verilir.
27- İşlem denetçilerinin ataması nasıl yapılır?
Kuruluş aşamasında kurucu ortaklar tarafından, birleşme, bölünme, nevi değiştirme, sermayenin artırılması, azaltılması hallerinde yönetim kurulu veya şirket müdürü tarafından seçilirler. Kanunda sayılan diğer durumlarda Mahkeme veya genel kurul tarafından seçimleri yapılır.
28- Denetim bakımından anonim şirketler nasıl sınıflandırılmaktadır?
Yeni Türk Ticaret Kanununa göre büyük ölçekli şirketler bağımsız denetleme kuruluşlarınca denetlenecek, orta ve küçük ölçekli şirketler ise bir veya birden fazla YMM ve/veya SMMM tarafından denetlenecektir.
29- Yeni düzenleme ile bağımsız denetime tabi olacak şirketler hangileridir?
Yeni Türk Ticaret Kanununa göre bağımsız denetime tabi olacak şirketler anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketlerdir.
30- Bağımsız denetimin kapsamı nedir?
Bağımsız denetimde, finansal tablolar (bilanço, gelir tablosu, nakit akış tablosu, özkaynaklar değişim tablosu) dipnotları ve şirket yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporları, riskin erken saptanması ve yönetimi komitesinin düzenlediği rapor denetime tabi tutulacaktır.
31- Denetçi denetim sonunda hangi görüşleri bildirebilecektir?
Yeni Türk Ticaret Kanununa göre denetçi denetim süresini bitirmesinin ardından bir görüş yazısı yazmak durumundadır. Hazırlanacak görüş yazısı 4 farklı şekilde olabilecektir.
I-Olumlu Görüş
Olumlu görüş yazısında, yapılan denetimde Türkiye Muhasebe Standartları ve diğer gereklilikler bakımından herhangi bir aykırılığa rastlanmadığı, şirketin mali tablolarının doğru ve gerçeğe uygun olduğu belirtilir.
II-Sınırlandırılmış Olumlu Görüş
Bu görüş, finansal tabloların şirketin yetkili kurullarınca düzeltilebilecek aykırılıklar içerdiği ve bu aykırılıkların tablolarda açıklanmış sonuca etkilerinin kapsamlı ve büyük olmadığı durumlarda verilir.
III-Kaçınma Yazısı
Şirket defterlerinde denetimin yasa hükümlerine uygun bir şekilde yapılmasına ve sonuçlara varılmasına imkan vermeyecek ölçüde belirsizliklerin bulunması veya şirket tarafından denetlenecek hususlarda önemli kısıtlamaların yapılması halinde denetçi gerekçelerini açıklayarak görüş vermekten kaçınabilir.
IV-Olumsuz Görüş
Finansal tabloların kapsamlı ve büyük aykırılıklar içerdiği durumlarda verilir.
32- Bu görüşlerin sonucu nedir?
Sınırlı olumlu görüş verilen hallerde genel kurul, gerekli önlemleri ve düzeltmeleri de karara bağlar.
Olumsuz görüş yazılan veya görüş verilmesinden kaçınılan durumlarda genel kurul, sözkonusu finansal tablolara dayanarak, özellikle açıklanan kar veya zarar ile doğrudan veya dolaylı bir şekilde ilgili olan bir karar alamaz. Bu hallerde yönetim kurulu görüş yazısının kendisine teslim tarihinden itibaren dört iş günü içinde, genel kurulu toplantıya çağırır ve görevinden toplantı gününden geçerli olacak şekilde istifa eder. Genel kurul yeni bir yönetim kurulu seçer. Yeni yönetim kurulu altı ay içinde, kanuna, esas sözleşmeye ve standartlara uygun finansal tablolar hazırlatır ve bunları denetleme raporu ile birlikte genel kurula sunar.
33- Limited Şirkette en az iki ortak şartı kalkıyor mu?
Mevcut düzenlemedeki asgari iki ortak şartı kaldırılmıştır. Yeni düzenlemeye göre tek kişilik limited şirket kurulması mümkündür. Sonradan ortak sayısının bire inmesi halinde durumun 7 gün içinde ticaret siciline tescil ve ilan ettirilmesi gerekir.
34- Limited Şirketin sermayesi konusunda hangi değişiklikler yapılmış mıdır?
Yeni kanunda limited şirketin asgari sermayesi 5.000,-TL den 10.000,-TL ye çıkarılmıştır. Ayrıca mevcut düzenlemedeki sermayenin taksitle ödenmesine ilişkin hüküm kaldırılmıştır.
35- Müdürlerin sorumlulukları ile ilgili olarak hangi değişiklikler getirilmiştir?
Limited şirket müdürleri ile anonim şirketlerin yönetim kurulu üyelerine hukuki ve cezai sorumluluk bahsinde aynı hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir. Ayrıca mevcut kanunda olmayan yeni bir hükümle müdürlerin devredilmez ve vazgeçilmez görevleri sınırlı sayıda sayılmış ve bu sayede müdürlerin yetki sınırları açıkça ortaya konmuştur.
36- Limited Şirketler ne tür kıymetli evrak çıkarabilir?
Limited şirket sözleşmesinde intifa senetleri (ortaklık haklarına sahip olmaksızın kardan pay alma hakkını haiz) çıkarılması öngörülebilir.
37- İnternet sayfasında yayınlanması gereken hususlar nelerdir?
Her sermaye şirketi bir internet sitesi açmak, zaten mevcutsa bu sitenin belli bir bölümünü aşağıda hususların yayınlanmasına ayırmak zorundadır.
-Şirketçe kanunen yapılması gereken ilanlar,
-Pay sahipleriyle ortakların menfaatlerini koruyabilmeleri için görmeleri ve bilmelerinin yararlı olduğu belge ve bilgiler,
-Değerleme raporları, paylarının halka arzına dair taahhütler, iflasın ertelenmesine veya benzeri konulara ait karar metinleri,
-Birleşme, bölünme, tür değiştirme halinde ortakların ve menfaat sahiplerinin incelemesine sunulan bilgiler, tablolar, belgeler, esas sözleşme değişikliklerine ait belgeler,
-Her türlü çağrılara ait belgeler, raporlar ve yönetim kurulu açıklamaları,
-Şeffaflık ilkesi ve bilgi toplumu açısından açıklanması zorunlu bilgiler,
-Finansal tablolar ve bunların dipnotları ve ekleri,
-Yönetim kurulu yıllık raporu,
-Denetçi, özel denetçi ve işlem denetçisi raporları
-vb.
38- İnternet sayfasında ticari bilgileri yayınlanma süresi nedir?
Yeni Türk Ticaret Kanunu ve ilgili diğer kanunlarla veya idari düzenlemelerle daha uzun bir süre öngörülmedikçe internet sitesine konulan hususlar en az altı ay süreyle bu sitede kalır. Aksi halde konulmamış sayılır. Finansal tablolar için bu süre 5 yıldır.
39- İnternet sayfasıyla ilgili yükümlülüklere uymamanın cezası nedir?
İnternet sitesini 01.07.2013 tarihinden itibaren üç ay içinde oluşturmayan anonim şirket yönetim kurulu üyeleri, limited şirket müdürleri ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirkette yönetici olan komandite ortaklar altı aya kadar hapis ve yüz günden üç yüz güne kadar adli para cezasıyla cezalandırılırlar.
40- Yeni Türk Ticaret Kanununa göre geç ödeme ve sonuçları nelerdir?
Bazı büyük ve güçlü şirketler geç ödemeyi bir finansman aracı olarak kullanmaktadır. Geç ödemenin sonuçları yeni kanunda devlet ödemeleri hariç tutularak yeniden düzenlenmiştir. Amaç üreticileri, KOBİ leri ve fatura ve benzeri belgeler karşılığı hizmet verenleri güçlü işletmeler karşısında korumaktır. Mal ve hizmet tedarikinde alacaklı ile borçlu arasında sözleşme düzenlenecektir. Borçlu sözleşmede belirlenmiş sürede borcunu ödemezse ihbara gerek olmaksızın temerrüde düşecektir.
Sözleşmede ödeme süresi belirtilmemişse, faturanın borçlu tarafından alınmasını izleyen otuz günlük sürenin sonunda, faturanın alınma tarihi belirsizse malın veya hizmetin alındığı tarihi izleyen otuz günlük sürenin sonunda, fatura mal veya hizmetin tesliminden önce alınmışsa mal ve hizmetin teslimini izleyen otuz gün içinde borçlu mütemerrit sayılır ve alacaklı faize hak kazanır.
41- Geç ödemede temerrüt faizi nasıl hesaplanır?
Mal ve hizmet tedarikinde alacaklıya yapılan geç ödemelere ilişkin temerrüt faiz oranı sözleşmede belirtilmemişse uygulanacak faiz oranını ve alacağın tahsili için istenecek asgari giderin tutarını Merkez Bankası her yıl Ocak ayında ilan eder.
42- Taksitle ödemenin öngörüldüğü durumlarda geç ödemenin yaptırımı nedir?
Mal ve hizmet bedelinin taksitle ödenmesinin öngörüldüğü durumlarda sürelere ilişkin hükümler birinci taksit bakımından uygulanır. Her bir taksit tutarının ödenmeyen kısmı kanunda öngörülen ticari işlere uygulanacak gecikme faizi oranından en az %8 fazla olmalıdır.
Alacaklının küçük veya ortak ölçekli işletme veya zirai müstahsil olup borçlunun büyük ölçekli işletme olduğu hallerde taksitle ödemeyi öngören sözleşme hükümleri geçersizdir.
43- Şirket kurulları elektronik ortamda hangi durumlarda ve nasıl yapılır?
Esas sözleşmede yer verilmiş olması kaydıyla sermaye şirketlerinde yönetim kurulu ve müdürler kurulu tamamen veya kısmen elektronik ortamda yapılabilir. Bu kurullarda elektronik ortamda oy kullanabilmek için şirketin internet sitesi olması, ortağın istemde bulunması, teknolojik yeterliliğin bir raporla belirlenmesi ve bu raporun tescil ve ilan edilmiş olması, oy kullananların kimliklerinin saptanması gerekir.
Anonim şirketler de genel kurullarını Bakanlıkça çıkarılacak bir tüzükle belirlenen ilkeler çerçevesinde elektronik ortamda yapabileceklerdir.
Saygılarımızla,
Hasan Zeki Süzen (YMM) - Ekrem Kayı (YMM)
Denge İzmir Bağımsız Denetim ve YMM A.Ş.
