Geçtiğimiz günlerde Yargıtay, dul ve yetim aylıklarıyla ilgili önemli bir karar verdi.
Yaklaşık 50 bin bayanı ilgilendiren karar kısaca şunu söylüyor; 6 Ağustos 2003'ten önce anne/babasını kaybeden kız çocukları, dul aylıklarıyla birlikte yetim aylığı da alabilecekler. Sosyal güvenlik sistemimizde -istisnalar hariç- kural olarak hem ölen eşten dul aylığı, hem de anne/babadan yetim aylığı bir arada alınamıyor.
Fakat Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun son kararı, bu kurala bir istisna daha ekledi. Şu an vefat eden eşinden dolayı dul aylığı almakta olan bir bayan, aynı zamanda anne/babası üzerinden yetim aylığı alabilecek.
Bunun için;
· Anne ya da babanın 6 Ağustos 2003 tarihinden önce vefat etmiş olması,
· Anne ya da babanın SSK'lı olması,
· Dul aylığı almakta olan bayanın çalışmıyor veya kendi sigortalılığından dolayı SGK'dan gelir-aylık almıyor olması gerekiyor.
Konuyla ilgili birkaç gündür okurlarımızdan soru yağdığı için, iki ayrı örnekle konuyu netleştirmiş olalım.
Ayşe Hanım 1 Temmuz 2001 tarihinde SSK emeklisi babasını, 20 Mayıs 2007 tarihinde de eşini kaybetmiş olsun.
Bugüne kadar sadece eşinden dolayı dul aylığı almakta olan Ayşe Hanım, Yargıtay kararı doğrultusunda babasından da yetim aylığı alabilecek.
Fatma Hanım 10 Ekim 2003'te SSK çalışanı babasını, 10 Ocak 2006 yılında da eşini kaybetmiş olsun.
Fatma Hanım'ın babası 6 Ağustos 2003 tarihinden sonra vefat ettiği için, kendisi yetim aylığı alamayacak.
Emine Hanım, 14 Nisan 1997'de SSK emeklisi annesini, 23 Şubat 2009'da da eşini kaybetmiş olsun.
Emine Hanım şu an sigortalı olarak bir işyerinde çalışmaktadır. Emine Hanım normalde hem annesinden yetim aylığını hem de eşinden dul aylığını alabilecekken, kendisi çalıştığı için sadece dul aylığını alabilecek.
Fakat işten çıkması halinde yetim aylığını da talep edebilecektir.
Nereye başvuracaksınız?
Yargıtay'ın vermiş olduğu karar, yukarıda kapsamını çizdiğimiz kişilere otomatikman yetim aylıklarının bağlanacağı anlamına gelmiyor.
Yaklaşık 50 bin kişi olduğu tahmin edilen kapsamdaki bayanlar için bundan sonra üç ihtimal var;
1. SGK, mevcut uygulamasını Yargıtay kararı doğrultusunda değiştirip talepleri kabul edebilir ve davaya gerek kalmadan yetim aylıklarını bağlar.
2. SGK uygulamasını değiştirmez ve daha önce olduğu gibi kendisine ulaşan talepleri reddedebilir. Bu durumda her bir bayanın iş mahkemesinde dava açması gerekir.
3. Yeni bir yasal düzenleme yapılıp, kapsamdaki bayanların dul aylığı ile birlikte yetim aylığı almalarının önü kesilebilir.
Bu durumda yasadan önce dava açmış olanlar yetim aylığını alabilirken, değişiklikten sonra açılacak davalar reddedilir.
Dedenizin ölüm tarihi önemli
Soru: Saadettin Bey, Yargıtay'ın vermiş olduğu karara göre, babamdan dul aylığı almakta olan annem, dedemden de yetim aylığı alabilir mi? Hem babam hem de dedem SSK'lıydı. Erkan G.
Cevap: Erkan Bey, eğer dedeniz 6 Ağustos 2003 tarihinden önce vefat etmişse, anneniz yetim aylığı alabilir.
İkinci aylıkla yetim aylığı azalmaz
Soru: Sadettin Bey, benim teyzem dedemden yetim aylığı alıyor. Son Yargıtay kararına göre sanırım annemin de aylık alma hakkı olacak. Acaba anneme de yetim aylığı bağlandığında teyzemin aylığında bir azalma olur mu?
Orhan M.
Cevap: Orhan Bey, SSK'da yetimlerin her birisine %25 oranında aylık bağlanır. Dolayısıyla annenize yetim aylığı bağlandığında teyzenizin aylığında bir azalma olmaz.
Fakat Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun son kararı, bu kurala bir istisna daha ekledi. Şu an vefat eden eşinden dolayı dul aylığı almakta olan bir bayan, aynı zamanda anne/babası üzerinden yetim aylığı alabilecek.
Bunun için;
· Anne ya da babanın 6 Ağustos 2003 tarihinden önce vefat etmiş olması,
· Anne ya da babanın SSK'lı olması,
· Dul aylığı almakta olan bayanın çalışmıyor veya kendi sigortalılığından dolayı SGK'dan gelir-aylık almıyor olması gerekiyor.
Konuyla ilgili birkaç gündür okurlarımızdan soru yağdığı için, iki ayrı örnekle konuyu netleştirmiş olalım.
Ayşe Hanım 1 Temmuz 2001 tarihinde SSK emeklisi babasını, 20 Mayıs 2007 tarihinde de eşini kaybetmiş olsun.
Bugüne kadar sadece eşinden dolayı dul aylığı almakta olan Ayşe Hanım, Yargıtay kararı doğrultusunda babasından da yetim aylığı alabilecek.
Fatma Hanım 10 Ekim 2003'te SSK çalışanı babasını, 10 Ocak 2006 yılında da eşini kaybetmiş olsun.
Fatma Hanım'ın babası 6 Ağustos 2003 tarihinden sonra vefat ettiği için, kendisi yetim aylığı alamayacak.
Emine Hanım, 14 Nisan 1997'de SSK emeklisi annesini, 23 Şubat 2009'da da eşini kaybetmiş olsun.
Emine Hanım şu an sigortalı olarak bir işyerinde çalışmaktadır. Emine Hanım normalde hem annesinden yetim aylığını hem de eşinden dul aylığını alabilecekken, kendisi çalıştığı için sadece dul aylığını alabilecek.
Fakat işten çıkması halinde yetim aylığını da talep edebilecektir.
Nereye başvuracaksınız?
Yargıtay'ın vermiş olduğu karar, yukarıda kapsamını çizdiğimiz kişilere otomatikman yetim aylıklarının bağlanacağı anlamına gelmiyor.
Yaklaşık 50 bin kişi olduğu tahmin edilen kapsamdaki bayanlar için bundan sonra üç ihtimal var;
1. SGK, mevcut uygulamasını Yargıtay kararı doğrultusunda değiştirip talepleri kabul edebilir ve davaya gerek kalmadan yetim aylıklarını bağlar.
2. SGK uygulamasını değiştirmez ve daha önce olduğu gibi kendisine ulaşan talepleri reddedebilir. Bu durumda her bir bayanın iş mahkemesinde dava açması gerekir.
3. Yeni bir yasal düzenleme yapılıp, kapsamdaki bayanların dul aylığı ile birlikte yetim aylığı almalarının önü kesilebilir.
Bu durumda yasadan önce dava açmış olanlar yetim aylığını alabilirken, değişiklikten sonra açılacak davalar reddedilir.
Dedenizin ölüm tarihi önemli
Soru: Saadettin Bey, Yargıtay'ın vermiş olduğu karara göre, babamdan dul aylığı almakta olan annem, dedemden de yetim aylığı alabilir mi? Hem babam hem de dedem SSK'lıydı. Erkan G.
Cevap: Erkan Bey, eğer dedeniz 6 Ağustos 2003 tarihinden önce vefat etmişse, anneniz yetim aylığı alabilir.
İkinci aylıkla yetim aylığı azalmaz
Soru: Sadettin Bey, benim teyzem dedemden yetim aylığı alıyor. Son Yargıtay kararına göre sanırım annemin de aylık alma hakkı olacak. Acaba anneme de yetim aylığı bağlandığında teyzemin aylığında bir azalma olur mu?
Orhan M.
Cevap: Orhan Bey, SSK'da yetimlerin her birisine %25 oranında aylık bağlanır. Dolayısıyla annenize yetim aylığı bağlandığında teyzenizin aylığında bir azalma olmaz.
Sadettin ORHAN
