.
İşletmelerin kullandıkları iş bilgisayarları için yaptırdıkları bilgisayar programlarının
(software) iktisadi ve teknik ömrünün bir yıldan uzun sürmesi ve değerlerinin Vergi Usul Yasası'nın 313'üncü maddesinin son fıkrasında yazılı bulunan tutarı aşması halinde, bunların genel esaslara göre itfa edilmeleri bir başka anlatımla amortismana tabi tutulması gerekmektedir.
Bilgisayarları kullanabilmek için gerekli yazılımlar uygulamada iki gruba ayrılmaktadır;
1-) İşletim Sistemleri:
İşletim sistemleri bilgisayar kullanmak için zorunlu bir yazılımdır. Bu programlar olmadıkça bilgisayarı kullanmak mümkün değildir. Bu tür sistemler bilgisayarla birlikte
satılmaktadırlar. Daha sonra yeni versiyonları ile değiştirilebilmektedirler. Böyle bir
durumda bilgisayarla birlikte satın alınan programlar, bilgisayarın satın alma
bedeline dahil olması nedeniyle bilgisayarla birlikte amortismana tabi tutulmalıdır.
.
2-) Programlar:
İşletmenin faaliyetine bağlı olarak, işletmelerde beklenen verimi ve hızlılığı sağlamak
amacıyla özel olarak yaptırılan veya yapılmış programların alınması halinde bu
programlar da gayri maddi hak kapsamında değerlendirilmeli, amortismana tabi
tutulmalıdır.
.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 2'nci maddesinde bilgisayar programları ve program sonucu doğması koşuluyla bunların hazırlık tasarımları fikir ve sanat eseri niteliğinde sayılmış, Gelir Vergisi Kanunu’nun 18'inci maddesinde de bilgisayar yazılımları eser olarak kabul edilmiştir. Bu nedenle uygulama programlarının gayri maddi hak olarak amortismana tabi tutulması gerekmektedir.
.
Bir nolu Muhasebe sistemi Uygulama genel tebliğinde “260-HAKLAR başlığı altında İmtiyaz,patent,lisans,ticari marka ve unvan gibi bir bedel ödeyerek elde edilen bazı hukuki tasarruflar ile kamu otoritelerinin işletmeye belirli alanlarda tanıdığı kullanma,yararlanma gibi yetkiler dolayısıyla yapılan harcamaları kapsar.”denilmektedir.
.
Bu tanımdan da anlaşılacağı gibi;
.
a)maddi bir edinim söz konusu değildir.
b)Kamu otoriterlerinin tanıdığı bir kullanma ve yararlanma yetki vardır.
c)Elde etmek için yapılan harcamaların bütünü unsurları aslında hakların doğuşu anlamına gelmektedir.
Tek düzen Hesap Planında ise Haklar; (2) duran varlıkların altında (26) maddi olmayan duran varlıklar ve onun altında da (260) HAKLAR olarak bölümlenmektedir.Bu hesabın işleyişi ise ;Edinilen haklar maliyet bedelleri ile bu hesaba borç kaydedilir.Yararlanma süreleri yani faydalı ömürleri içerisinde itfa olunarak yok edilir.Yok edilmesinde ise 268 nolu Birikmiş amortisman hesabı kullanılır.
.
Amortisman konusu ise 28.04.2004 tarih 25446 sayılı gazete ile yayınlanan 333 nolu genel tebliğ ve 24.08.2004 tarih ve 25563 sayılı gazete de yayınlanan 339 nolu tebliğ ile düzenlenmiş.Bu tebliğlerde belirtilen 5. sınıf içinde yer alan 55.grupta ayrımlaştırılmış ve “Gayrimaddi İktisadi Kıymetler” olarak belirtilmiştir.Faydalı ömrü 15 yıl, Normal amortisman oranı ise %6,66 dır.
.
Yıldırım ERCAN
http://www.huseyinust.com/
http://www.huseyinust.com/
