HİZMETLERİN BİRLEŞTİRİLMESİNDE SON YEDİ YIL KAVRAMINA GENİŞ AÇIDAN BAKALIM Son günlerde son yedi yıl kavramı ile ilgili sorular ile muhatap olmaktayız.Bu konuda her uzman faklı değerlendirmeler yapıyorlar.
Hizmet Birleştirme Kavramını Tarihçesi ile Birlikte Aşağıdaki Yazımızda İnceleyeceğiz.
İLK DEFA UYGULAMA 228 SAYILI KANUNLA BAŞLADI:
Sigortalıların birden fazla sosyal güvenlik kurumuna tabi geçen hizmet sürelerinin birleştirilerek sosyal güvenliklerinin sağlanmasına ilişkin uygulama ilk defa 05/01/1961 tarih ve 228 sayılı “Emekli Sandıkları ile Maluliyet, ihtiyarlık ve Ölüm Sigortaları Kanunlarına Tabi Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanun”la düzenlenmiştir.
2829Sayılı Kanuna Geçiş:
01/03/1970 tarihinde yürürlüğü giren 1214 sayılı Kanunla 228 sayılı Kanunun bazı hükümleri değiştirilmiş, daha sonra da 01/06/1983 tarihinde yürürlüğe giren 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunla, 1214 sayılı Kanun hükümleri tamamen kaldırılarak hizmetlerin birleştirilmesine ilişkin usul ve esaslar yeniden düzenlenmiştir.
2829 sayılı Kanuna göre Hizmet Birleştirme:
1.)5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanununa,
2.)506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununa,
3.)1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ve Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa (Bağ-Kur),
4.)2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa,
5.)2926 sayılı Tarımda Kendi Adına ve Hesabına Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kanununa,
6.)506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun geçici 20 nci Maddesine Göre Kurulan Emekli Sandıklarına,tabi olarak ve emeklilik keseneği veya malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası primi ödenerek geçen hizmet süreleri birleştirilir.
Hizmet Süreleri Birleştirme Kapsamı Dışında Tutulanlar:
1.)Çakışma nedeniyle iptal edilen hizmetler.
2.)Tasfiye edilen hizmetler, itibari hizmet süreleri, primi ödenmemiş süreler.
3.)Bağ-Kur’daki on yıllık borçlanma süresi (1479 SK. Ek GM 4).
4.)Aylık alma hakkını yitirenlerin hizmet süreleri (5434 SK. M/92).
5.)Çalışmaya başlamaları nedeniyle aylıkları kesilen sigortalıların yeni hizmet süreleri.
6.)Sosyal güvenlik destek primi ödenerek geçen sürelerdir.
2829 Ana Fikri Nedir?
2829 sayılı Kanuna göre, birleştirilmiş hizmet süreleri toplamı üzerinden son yedi yıllık fiili hizmet süresi içinde en fazla hizmetin geçtiği kurumca, hizmet sürelerinin eşit olması halinde ise eşit hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduğu Kurumca kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.
2829 Önemli Ayrıntı:
1.)Malullük, ölüm,
2.)5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı’na göre yaş haddinden re’sen emekli olma,
3.)Süresi Kanunla belirlenen vazifelere atanma veya seçilme,
4.)Bağlı oldukları Kurumun Kanunla değiştirilmesi,hallerinde ilgililere hizmet sürelerinden sonuncusunun tabi olduolduğu Kurumca aylık bağlanır.
Yuk yukarıdakiyazılı şartlar oluşursa sigortalılara veya hak sahiplerine, son yedi yıllık fiili hizmet süresi nazara alınmadan,hizmet süre sürelerinin sonuncusunun tabi olduğu kurumca kendi mevzuatına göre aylık bağlanır ve ödenir.
İşin Özü:
Kurumlardan herhangi birine ilk defa sigortalı olunan tarih, sigortalılık süresinin başlama tarihidir. 1425 sayılı Kanuna eklenen ek 7 nci madde kapsamına girenler ile 01/04/1981 tarihinden önce sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hariç, 18 yaşından önce sigortalı hizmeti olanların sigortalılık sürelerinin başlama tarihi, 18 yaşını doldurdukları tarih kabul edilir.
Bu Konuda Örnek Uygulamalar:
Örnek 01: 16/04/2007 tarihinde tahsis talebinde bulunan bir sigortalının T.C. Emekli Sandığı ile SSK’da geçen hizmetleri aşağıda gösterilmiştir.
Hizmet Süreleri | Prim Ödeme Gün Sayısı | Hizmetin Geçtiği Kurum |
| 01/02/2000-31/08/2006 | 1132 | SSK |
| 15/05/1994-14/01/2000 | 2040 | T.C. Emekli Sandığı |
| 01/03/1982-15/06/1987 | 1600 | SSK |
| 01/01/1972-31/12/1981 | 3600 | T.C. Emekli Sandığı |
Tahsis talep tarihinden geriye doğru son yedi yıllık (2520 gün) fiili hizmet süresi içinde hizmetin fazlası hangi kuruma tabi ise o kurum aylık bağlamaya yetkilidir. Buna göre, son yedi yıllık fiili hizmet süresinin (2520 güne karşılık)1132 günü SSK, 1388 günü Emekli Sandığına tabi olduğundan, aylığı bağlamaya yetkili kurum T.C. Emekli Sandığı’dır.
Örnek 02: T.C. Emekli Sandığı ve SSK’da çalışmaları bulunan ve 29/05/2005 tarihinde tahsis talebinde bulunan bir sigortalının ayrıntılı hizmet dökümü aşağıdaki gibidir:
Hizmet Süreleri | Prim Ödeme Gün Sayısı | Hizmetin Geçtiği Kurum |
| 10/03/2000-25/05/2004 | 1260 | SSK |
| 01/01/1991-15/01/1997 | 1814 | T.C. Emekli Sandığı |
| 01/03/1979-31/03/1988 | 3211 | SSK |
| 01/01/1967-31/05/1972 | 2780 | SSK |
Son yedi yıllık fiili hizmet süresinde(2520 güne karşılık) 1260 gün SSK, 1260 gün T.C. Emekli Sandığına tabi olup eşitlik olduğundan, aylığı bağlamaya yetkili kurum, son defa tabi olduğu SSK’dır.
Örnek 03: 31/07/2005 tarihinde tahsis talebinde bulunan sigortalının üç kurumda geçen hizmetleri aşağıda gösterilmiştir.
Hizmet Süreleri | Prim Ödeme Gün Sayısı | Hizmetin Geçtiği Kurum |
| 01/03/2002-30/07/2003 | 540 | SSK |
| 15/01/2000-14/01/2003 | 720 | T.C. Emekli Sandığı |
| 01/03/1997-14/01/2000 | 944 | SSK |
| 01/10/1991-31/12/1994 | 1170 | Bağ-Kur |
| 01/01/1979-31/12/1989 | 3960 | T.C. Emekli Sandığı |
| 01/04/1973-31/11/1978 | 1936 | SSK |
Tahsis talep tarihinden geriye doğru 2520 günlük hizmetin 1484 günü SSK, 720 günü T.C. Emekli Sandığı ve 316 günü Bağ-Kur’a tabi olduğundan, aylığı bağlamaya yetkili kurum SSK’dır.
Örnek 04: SGK’dan yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan bir sigortalının çeşitli sosyal güvenlik kurumlarında geçen hizmetleri aşağıda belirtilmiştir:
Sosyal Güvenlik Kurumu | Hizmet Süresi |
| Sosyal Sigortalar Kurumu | 15/06/1995 – 30/06/2004 |
| Bağ-Kur | 01/09/1983 – 31/07/1994 |
| T.C. Emekli Sandığı | 01/11/1981 – 30/04/1983 |
| Bağ-Kur | 23/05/1974 – 31/10/1981 |
Bu sigortalının Bağ-Kur’a ilk defa sigortalı olduğu 23/05/1974 tarihi, aynı zamanda sigortalılık süresinin de başlangıcıdır.
1.10.2008 İtibaren Geçiş Hükümleri:
5510 sayılı Kanunun Geçici 2.Maddesinin Son fıkrası;
01.10.2008 tarihinden önce sigortalı veya iştirakçi olup, 01.10.2008 tarihinden sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına ya da 5510 sayılı Kanunda belirtilen sigortalılık hallerinden birden fazlasına tabi olanlara aylık bağlanmasına esas alınacak kanunun, mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit edileceği ve bunlar hakkında 5510 sayılı Kanunun geçici maddelerindeki hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir.
(SSİY)
2829 sayılı Kanuna ilişkin geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 7
1) 24/5/1983 tarihli ve 2829 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumlarına Tabi Olarak Geçen Hizmetlerin Birleştirilmesi Hakkında Kanunun 13 üncü maddesine göre Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önceki sürelere ait müşterek aylıklardaki sosyal güvenlik kurumlarına ait katılım payları, karşılıklı olarak tasfiye edilir. Ancak, 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıkların Kanunun geçici 20 nci maddesine göre Kurumca devralınacağı tarihe kadar olan müşterek aylıklardaki katılım paylarının 2829 sayılı Kanuna göre karşılıklı olarak tahsil ve tediyesine devam edilir.
2) Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı veya iştirakçi olup bu tarihten sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi hizmetleri bulunan ya da Kanunda belirtilen sigortalılık hâllerinden birden fazlasına tabi olanların tahsis taleplerinde, Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanır. Kanuna tabi geçen hizmetlerle 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesine tabi sandıklarda geçen hizmetlerin birleştirilmesinde de mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.
3) 1479 ve 2926 sayılı kanunlara tabi geçen hizmetlerin diğer sosyal güvenlik kanunlarına tabi geçen hizmetlerle birleştirilmesi suretiyle aylık bağlanacağı durumlarda bu hizmetler, prim ve prime ilişkin her türlü borçların ödendiği tarih itibarıyla geçerli sayılır ve bu hizmetlere istinaden bağlanacak aylıklar, prim ve prime ilişkin her türlü borcun ödendiği tarihi takip eden aybaşında başlar.
Kanunun yürürlük tarihinden önce birden fazla sosyal güvenlik kanununa tabi hizmeti olanların bu hizmetlerinin mülga 2829 sayılı Kanun hükümlerine göre birleştirilmesi halinde, birleştirilen hizmetin başlangıç tarihi sigortalılık süresinin başlangıcıdır.
Örnek: SGK yaşlılık sigortasından aylık bağlanması talebinde bulunan ve birden fazla sosyal güvenlik kanununa tabi hizmeti bulunan bir sigortalının hizmetleri aşağıda belirtilmiştir.
Hizmet Süreleri | İlgili Kanun |
| 3/11/2009-31/12/2012 | 5510 sayılı Kanun 4(a) |
| 1/2/2004-25/4//2008 | 506 sayılı Kanun |
| 3/5/1994-14/1/2004 | 5434 sayılı Kanun |
| 21/6/1993- 2/4/1994 | 1479 sayılı Kanun |
| 1/3/1985-15/6/1993 | 506 sayılı Kanun |
Bu sigortalının ilk defa 506 sayılı Kanuna tabi olarak çalışmaya başladığı 01/03/1985 tarihi, aynı zamanda sigortalılık süresinin de başlangıcıdır.
SONUÇ:
2829 sayılı Yasa 5510 sayılı Yasa ile Mülga olsa da kazanılmış haklar bakımından 5510 sayılı Kanunun Geçici 2.Maddesinin son fıkrasında 4-1(a),(b),(c) bendinde geçen sigortalılık sürelerinde 2829 sayılı yasanın maddelerine tabi olacaklardır.
SSİY belirtildiği gibi 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce sigortalı veya iştirakçi olup bu tarihten sonra aylık talebinde bulunanlardan, farklı sosyal güvenlik kurumlarına tabi hizmetleri bulunan ya da 5510 sayılı Kanunda belirtilen sigortalılık hâllerinden birden fazlasına tabi olanların tahsis taleplerinde,5510 sayılı Kanunla mülga 2829 sayılı Kanun hükümleri uygulanır.Banka ve Borsa Sandıklarına Tabi olanlar içinde bu Kanunda yazılı hükümlere tabi olacaklar.
Bağ-Kur Kapsamında emekli olacakların SGK prim borcunun olmaması gerekiyor.
VEDAT İLKİ
vedat.uzman@gmail.com.
